Introduction to D. C. Meijer Jr., “The Amsterdam Civic Guard Portraits within and outside the New Rijksmuseum”

Various artists, Portraits and lineage of the ancestors of Gerard , 17th century, Amsterdam Museum, on loan from the Backer foundation

An introduction to the translation of D. C. Meijer’s article on the Amsterdam civic guard portraits. The article was originally published in five installments in the first few issues of the journal Oud Holland. Following this precedent, JHNA will publish the translations of these chapters in different issues: the first two chapters here and the last three in vol. 6, no.1 (2014).

DOI: 10.5092/jhna.2013.5.1.4
Unknown,  Eregalerij (Gallery of Honor) in the Rijksmuseum,, ca. 1885, Amsterdam City Archives, Amsterdam
Fig. 1 Eregalerij (Gallery of Honor) in the Rijksmuseum, ca. 1885, photograph (published by Douwes Brothers). Amsterdam City Archives, Amsterdam, 010005000819 (Artwork in the public domain; photograph provided by Amsterdam City Archives). [side-by-side viewer]
Various artists,  Portraits and lineage of the ancestors of Gerard ,  17th century,  Amsterdam Museum, on loan from the Backer foundation
Fig. 2 Various artists, Portraits and lineage of the ancestors of Gerard Pietersz Schaep, paternal branch, 17th century, oil on panel, oil on copper, and pen and ink, 84 x 154 cm. Amsterdam Museum, on loan from the Backer foundation, inv. no. SB 2560. [side-by-side viewer]
Various artists,  Portraits and lineage of the ancestors of Gerard ,  17th century,  Amsterdam Museum, on loan from the Backer foundation
Fig. 3 Various artists, Portraits and lineage of the ancestors of Gerard Pietersz Schaep, paternal branch, 17th century, oil on panel and oil on copper, 84 x 154 cm. Amsterdam Museum, on loan from the Backer foundation, inv. no. SB 2561. [side-by-side viewer]
Petrus Johannes Arendzen (1846–before 1932),  Portrait of Adrianus Daniel de Vries Abzn. (1851,  1879–84.,  Rijksmuseum, Amsterdam
Fig. 4 Petrus Johannes Arendzen (1846–before 1932), Portrait of Adrianus Daniel de Vries Abzn. (1851–-1884), 1879–84. Etching and engraving, 308 x 250 mm. Rijksmuseum, Amsterdam, inv, no. RP-P-1884-A-8303. [side-by-side viewer]
August Allebé (1838–1927),  Portrait of Dr. P. Scheltema (1812-1885), 1885,  Amsterdam Museum
Fig. 5 August Allebé (1838–1927), Portrait of Dr. P. Scheltema (1812-1885), 1885, lithograph, 135 x 129 mm. Amsterdam Museum, inv. no. A 13017. [side-by-side viewer]
  1. 1. Johan Huizinga, “Het historisch museum,”De Gids 84 (1920): 262. 

  2. 2. Huizinga, “Het historisch museum,” 259: “Wat geniet ik? De kunst? — Ja, maar iets anders nog. Wetenschappelijk genot is het zeker niet; heusch, de geschiedenis der verhuizingen in het begin der 17e eeuw heeft geen geheimen, die mij trekken. ‘Het zijn antiquarische interessen van lagere orde,’ zegt de kunstdogmaticus. — Best. Als ik maar mag getuigen, dat voor mij zelf die minderwaardigheid in vergelijking met mijn genot aan de prent als kunstwerk niet bestaat. Ja, ik ga verder. Het kan zijn, dat zulk een historisch détail, in een prent, maar het zou evengoed kunnen zijn in een notarisacte, terwijl het mij toch als zoodanig onverschillig is, mij opeens het gevoel geeft van een onmiddellijk contact met het verleden, een sensatie even diep als het zuiverste kunstgenot, een (lach niet) bijna ekstatische gewaarwording van niet meer mij zelf te wezen, van over te vloeien in de wereld buiten mij, de aanraking met het wezen der dingen, het beleven der Waarheid door de historie. Meent toch niet, dat het iets abnormaals is, of dat ik de gewaarwording overdrijf: gij kent haar allen. . . . Van dezen aard is ook, wat ik de historische sensatie noem. Wij zijn thans ver buiten de grenzen der kunst.”

  3. 3. Peter Scheltema. “De schilderijen in de drie doelens te Amsterdam, beschreven door G. Schaep, 1653,” in Aemstel´s oudheid of gedenkwaardigheden van Amsterdam 7 (1885): 123–26. http://dbnl.org/arch/sche078aems07_01/pag/sche078aems07_01.pdf; S. Groenveld, “‘Een Schaep in ‘t Schapelandt’: Het Hollandse gezantschap van Gerard Schaep Pietersz naar Engeland, 1650–1651,” Jaarboek Amstelodamum 87 (1995): 179-96.

  4. 4. Groenveld 1995 discusses the first part of that ambassadorship.

  5. 5. SAA 5059: Collectie Stadsarchief Amsterdam: handschriften, nos. 41–44 “Handschriften van Gerrit Pietersz. Schaepbetreffende de geschiedenis van Amsterdam, ongedateerd” (Manuscripts by Gerrit Pietersz Schaep, regarding the history of Amsterdam, undated). The document “Record and list of the public paintings kept at the 3 civic guard halls: as I have found them, after my return to Amsterdam in February 1653” can be found in no. 43.

  6. 6. S. A. C. Dudok van Heel, “Op zoek naar Romulus en Remus: Zeventiende-eeuws onderzoek naar de oudste magistraten van Amsterdam,” Jaarboek Amstelodamum 87 (1995): 43–70; Femke Diercks, S. A. C. Dudok van Heel, and Norbert E. Middelkoop, Backer: Een Amsterdamse familie in beeld (Amsterdam: Zwolle, 2010), 32–34.

  7. 7. The painting has not survived.

  8. 8. Jan Vos, Alle de Gedichten, Deel I (Amsterdam, 1662), 540–41: “Hier trekt van Maarsseveen de eerst’ in d’eeuwge vreede / Zo trok zyn vaader d’eerst’ in ‘t oorlog voor de Staat / Vernuft en Dapperheidt, de kracht der vrije stede’, / Verwerpen d’oude wrok, in plaats van ‘t Krijgsgewaadt. / Zoo waakt men aan het Y na moorden en verwoesten. /De wijzen laaten ‘t zwaardt wel rusten, maar niet roesten.” (Here van Maarsseveen goes first in the eternal peace / Thus his father went first in the war for the State / Ingenuity and bravery, the power of the free city / renounce the old grudge, instead of the armor / Thus they stay vigilant at the IJ after the killing and destruction / The wise rest their sword, but do not let it rust).

  9. 9. For a discussion of these organizations, see R. E. Kistemaker, “Between Local Pride and National Ambition: The ‘Amsterdam Museum’of the Royal Dutch Antiquarian Society and the New Rijksmuseum,” Journal of Historians of Netherlandish Art 3, no. 2 (2011).

  10. 10. D. C. Meijer Jr., “De zegepraal der hervorming te Amsterdam,”De Gids42 (1878): 76–114; 219–70 (part 2).

  11. 11. D. C. Meijer Jr., “Het Oude Doolhof te Amsterdam,” Oud Holland 1 (1883), 30–36.

  12. 12. MS Egerton 983, published in Jan Six and W. Del Court, “De Amsterdamsche Schutterstukken,” Oud Holland 21 (1903): 65–80.

  13. 13. Pieter Scheltema, Historische beschrijving der schilderijen van het stadhuis te Amsterdam (Amsterdam: Stadsdrukkerij, 1879). Meijer’s articles and Six and Del Court, “De Amsterdamsche Schutterstukken,” are the most important of these, but the catalogues of the Rijksmuseum were also, in those days, a place to publish new findings.The culmination of scholarship on the group portrait in general was published by Alois Riegl in his now classic Das Holländische Gruppenporträt, Jahrbuch der Kunsthistorischen Sammlungen Allerhöchsten des Kaiserhauses23 (Vienna, 1902).  An English edition appeared in 1999: Alois Riegl, The Group Portraiture of Holland, trans. Julia Bloomfield (Los Angeles: Getty Research Institute, 1999).

  14. 14. Pieter Scheltema, Historische beschrijving der schilderijen van het stadhuis te Amsterdam.

  15. 15. Jan van Dyk, Kunst en Historiekundige beschryving en aanmerkingen over alle de schilderyen op het Stadhuis te Amsterdam (Amsterdam: Yver, 1758). Available online: http://books.google.nl/books?id=UMA9AAAAcAAJ&hl=nl&pg=PP11#v=onepage&q&f=false

  16. 16. Kistemaker, “Local Pride.”

List of Illustrations

Unknown,  Eregalerij (Gallery of Honor) in the Rijksmuseum,, ca. 1885, Amsterdam City Archives, Amsterdam
Fig. 1 Eregalerij (Gallery of Honor) in the Rijksmuseum, ca. 1885, photograph (published by Douwes Brothers). Amsterdam City Archives, Amsterdam, 010005000819 (Artwork in the public domain; photograph provided by Amsterdam City Archives). [side-by-side viewer]
Various artists,  Portraits and lineage of the ancestors of Gerard ,  17th century,  Amsterdam Museum, on loan from the Backer foundation
Fig. 2 Various artists, Portraits and lineage of the ancestors of Gerard Pietersz Schaep, paternal branch, 17th century, oil on panel, oil on copper, and pen and ink, 84 x 154 cm. Amsterdam Museum, on loan from the Backer foundation, inv. no. SB 2560. [side-by-side viewer]
Various artists,  Portraits and lineage of the ancestors of Gerard ,  17th century,  Amsterdam Museum, on loan from the Backer foundation
Fig. 3 Various artists, Portraits and lineage of the ancestors of Gerard Pietersz Schaep, paternal branch, 17th century, oil on panel and oil on copper, 84 x 154 cm. Amsterdam Museum, on loan from the Backer foundation, inv. no. SB 2561. [side-by-side viewer]
Petrus Johannes Arendzen (1846–before 1932),  Portrait of Adrianus Daniel de Vries Abzn. (1851,  1879–84.,  Rijksmuseum, Amsterdam
Fig. 4 Petrus Johannes Arendzen (1846–before 1932), Portrait of Adrianus Daniel de Vries Abzn. (1851–-1884), 1879–84. Etching and engraving, 308 x 250 mm. Rijksmuseum, Amsterdam, inv, no. RP-P-1884-A-8303. [side-by-side viewer]
August Allebé (1838–1927),  Portrait of Dr. P. Scheltema (1812-1885), 1885,  Amsterdam Museum
Fig. 5 August Allebé (1838–1927), Portrait of Dr. P. Scheltema (1812-1885), 1885, lithograph, 135 x 129 mm. Amsterdam Museum, inv. no. A 13017. [side-by-side viewer]

Footnotes

  1. 1. Johan Huizinga, “Het historisch museum,”De Gids 84 (1920): 262. 

  2. 2. Huizinga, “Het historisch museum,” 259: “Wat geniet ik? De kunst? — Ja, maar iets anders nog. Wetenschappelijk genot is het zeker niet; heusch, de geschiedenis der verhuizingen in het begin der 17e eeuw heeft geen geheimen, die mij trekken. ‘Het zijn antiquarische interessen van lagere orde,’ zegt de kunstdogmaticus. — Best. Als ik maar mag getuigen, dat voor mij zelf die minderwaardigheid in vergelijking met mijn genot aan de prent als kunstwerk niet bestaat. Ja, ik ga verder. Het kan zijn, dat zulk een historisch détail, in een prent, maar het zou evengoed kunnen zijn in een notarisacte, terwijl het mij toch als zoodanig onverschillig is, mij opeens het gevoel geeft van een onmiddellijk contact met het verleden, een sensatie even diep als het zuiverste kunstgenot, een (lach niet) bijna ekstatische gewaarwording van niet meer mij zelf te wezen, van over te vloeien in de wereld buiten mij, de aanraking met het wezen der dingen, het beleven der Waarheid door de historie. Meent toch niet, dat het iets abnormaals is, of dat ik de gewaarwording overdrijf: gij kent haar allen. . . . Van dezen aard is ook, wat ik de historische sensatie noem. Wij zijn thans ver buiten de grenzen der kunst.”

  3. 3. Peter Scheltema. “De schilderijen in de drie doelens te Amsterdam, beschreven door G. Schaep, 1653,” in Aemstel´s oudheid of gedenkwaardigheden van Amsterdam 7 (1885): 123–26. http://dbnl.org/arch/sche078aems07_01/pag/sche078aems07_01.pdf; S. Groenveld, “‘Een Schaep in ‘t Schapelandt’: Het Hollandse gezantschap van Gerard Schaep Pietersz naar Engeland, 1650–1651,” Jaarboek Amstelodamum 87 (1995): 179-96.

  4. 4. Groenveld 1995 discusses the first part of that ambassadorship.

  5. 5. SAA 5059: Collectie Stadsarchief Amsterdam: handschriften, nos. 41–44 “Handschriften van Gerrit Pietersz. Schaepbetreffende de geschiedenis van Amsterdam, ongedateerd” (Manuscripts by Gerrit Pietersz Schaep, regarding the history of Amsterdam, undated). The document “Record and list of the public paintings kept at the 3 civic guard halls: as I have found them, after my return to Amsterdam in February 1653” can be found in no. 43.

  6. 6. S. A. C. Dudok van Heel, “Op zoek naar Romulus en Remus: Zeventiende-eeuws onderzoek naar de oudste magistraten van Amsterdam,” Jaarboek Amstelodamum 87 (1995): 43–70; Femke Diercks, S. A. C. Dudok van Heel, and Norbert E. Middelkoop, Backer: Een Amsterdamse familie in beeld (Amsterdam: Zwolle, 2010), 32–34.

  7. 7. The painting has not survived.

  8. 8. Jan Vos, Alle de Gedichten, Deel I (Amsterdam, 1662), 540–41: “Hier trekt van Maarsseveen de eerst’ in d’eeuwge vreede / Zo trok zyn vaader d’eerst’ in ‘t oorlog voor de Staat / Vernuft en Dapperheidt, de kracht der vrije stede’, / Verwerpen d’oude wrok, in plaats van ‘t Krijgsgewaadt. / Zoo waakt men aan het Y na moorden en verwoesten. /De wijzen laaten ‘t zwaardt wel rusten, maar niet roesten.” (Here van Maarsseveen goes first in the eternal peace / Thus his father went first in the war for the State / Ingenuity and bravery, the power of the free city / renounce the old grudge, instead of the armor / Thus they stay vigilant at the IJ after the killing and destruction / The wise rest their sword, but do not let it rust).

  9. 9. For a discussion of these organizations, see R. E. Kistemaker, “Between Local Pride and National Ambition: The ‘Amsterdam Museum’of the Royal Dutch Antiquarian Society and the New Rijksmuseum,” Journal of Historians of Netherlandish Art 3, no. 2 (2011).

  10. 10. D. C. Meijer Jr., “De zegepraal der hervorming te Amsterdam,”De Gids42 (1878): 76–114; 219–70 (part 2).

  11. 11. D. C. Meijer Jr., “Het Oude Doolhof te Amsterdam,” Oud Holland 1 (1883), 30–36.

  12. 12. MS Egerton 983, published in Jan Six and W. Del Court, “De Amsterdamsche Schutterstukken,” Oud Holland 21 (1903): 65–80.

  13. 13. Pieter Scheltema, Historische beschrijving der schilderijen van het stadhuis te Amsterdam (Amsterdam: Stadsdrukkerij, 1879). Meijer’s articles and Six and Del Court, “De Amsterdamsche Schutterstukken,” are the most important of these, but the catalogues of the Rijksmuseum were also, in those days, a place to publish new findings.The culmination of scholarship on the group portrait in general was published by Alois Riegl in his now classic Das Holländische Gruppenporträt, Jahrbuch der Kunsthistorischen Sammlungen Allerhöchsten des Kaiserhauses23 (Vienna, 1902).  An English edition appeared in 1999: Alois Riegl, The Group Portraiture of Holland, trans. Julia Bloomfield (Los Angeles: Getty Research Institute, 1999).

  14. 14. Pieter Scheltema, Historische beschrijving der schilderijen van het stadhuis te Amsterdam.

  15. 15. Jan van Dyk, Kunst en Historiekundige beschryving en aanmerkingen over alle de schilderyen op het Stadhuis te Amsterdam (Amsterdam: Yver, 1758). Available online: http://books.google.nl/books?id=UMA9AAAAcAAJ&hl=nl&pg=PP11#v=onepage&q&f=false

  16. 16. Kistemaker, “Local Pride.”

Bibliography

Imprint

Review: Peer Review (Double Blind)
DOI: 10.5092/jhna.2013.5.1.4
License:
Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
Recommended Citation:
Tom van der Molen, "Introduction to D. C. Meijer Jr., “The Amsterdam Civic Guard Portraits within and outside the New Rijksmuseum”," Journal of Historians of Netherlandish Art 5:1 (Winter 2013) DOI: 10.5092/jhna.2013.5.1.4