The Amsterdam Guild of Saint Luke in the 17th Century

Rembrandt,  Clement de Jonghe, 1651,

Here we present the first translation of I.H. van Eeghen’s valuable article from Dutch into English:  “Het Amsterdamse Sint Lucasgilde in de 17de Eeuw,” Jaarboek van het Genootschap Amstelodamum 61 (1969): 65–102. The loss of the St. Luke Guild’s documents in the early nineteenth century had created a significant lacuna in the historical record. Van Eeghen endeavored to fill this gap by creatively combing through multiple archival sources— anything she could find—from City Orphanage and Burgomaster archives to funerary medallions and much more. Because of her authoritative knowledge of such archival records, both published and in manuscript, she was able to provide an impressive amount of new information about the guild’s operations, while also expanding our view of the social fabric that was crucial for the well-being of Amsterdam artists. Among other things, we learn about the guild’s attempts to protect members against imports, and about its wider efforts to control the art market by forging connections with civic authorities and related guilds. Published in 1969, the 300th anniversary of Rembrandt’s death, the article also contains information specific to his activities. In a section on auctions and their operations, it includes details about the auctioneers who conducted sales of Rembrandt’s goods between 1655 and 1658. The article has long proven helpful to art historians studying the socio-economic circumstances of art.  In fact, it served as an important resource for Eric Jan Sluijter’s article “On Brabant Rubbish, Economic Competition, Artistic Rivalry, and the Growth of the Market for Paintings in the First Decades of the Seventeenth Century,”JHNA 1:2 (2009), the first article that JHNA published in translation. In making the present translation, we have kept as close as feasible to the original text, in order to capture the flavor of van Eeghen’s writing style. At the same time, we have tried to render the article readable in English, corrected some factual errors, and added new information where appropriate.  The bibliography and notes contain many additional titles. The original Dutch text can be accessed via a PDF here.

DOI: 10.5092/jhna.2012.4.2.4

Appendix I

‘De overluyde van t’St. Lukas gilt geven volgens ordre aen de grootaghtbare de heere burgermeesteren de lijste van haer gilde broeders so poorters als die vrijzeele hebbe als ooek die nalatigh sijn de zelve te vertoonen. (maart 1688)

Poorters

Frans Hendrickx, Cornelis Abramse de Ridder, Bartholomeus van Woerden, Jan van Hooghsteeden, Cornelis Willemse Spiers, Gilles Albertse Strijthout, Dirck Jansz Strijt van Schooten, Dirck Gijsbertse, Jan Jansz Oldenhoff, Jan van Munnickhuysen, Jan van Ambaght, d wed. van Willem Jansz Berbaas, Albert Clomp, Jan Warnarshuyse, Philip Abrams de Gaart, Pieter Hendrikse Baterij, Jan Groen, Pieter Andriesse Hulser, d wed. Johannes Schaets, Johannes Quaat, Abraham Decker, Jacob Janse Koornhuys, Hendrik Bulsinck, Mattijs van Cales, Tomas van Kessel, Ditmars Beverburgh, Jan Jacobs Koelewey, Frans Jansz, Gerrit Maggiels Hart, Jan Baltusse Distelbergh, Frederik Stam, Ijpe Andriesse Neeringh, Lourens Jansz van Hantwerpen, Jan Bartelse Heuckelman, Barent Pieterse, Abraham Davidts, Jan Jacobz Esau, Flooris Swartwout, Lucas Smull, Abraham Wilthuysen, Trijntie Fransz, Jan Jansz Worm, Harmen Jansz de Bree, Tobias Pieterse, Dirck van Voorst, Dirck Jansz Berghuysen, Harmen Geervliet, Jan Harmensz Nunnickx, Jacobs Evertse Henncklaar, Jan Franse, Johannes Sente, Bastiaen van Maale, Egbert de Gojer, Hendrick van Marken, d wed. van Antoni Scheepens, Jan Jansz Koek, Jan Witmont, Dirck Smitt, Alexander Brottier, Abrahams Opbens, Claes Jansz de Hont, Pieter Wiltschut, Salomon Ouduart, d wed. Wiltschut, Tobias Warda, Albert Meyeringh, Johannes Loerman, Sibert Andriesse Light, Clement Darshort, Claes Cetelhoet (doorgestreept), Willem Lourensz, Dirck Jansz van Zanten, Frederick Gerritz Bijlevelt, Reynier Moll, Alewijn Hendrickx, d wed. Jan Dirckx van Schooten, Pr. Peters ven Niedek, Hillebrant Vissen, Johannes Boerhoff, Migghiel Arentz Mouringh, Harmen Muller, Sagharius Webber, Rutger Terlouw, Dirck de Wilde, Jan Arente Looy, Frans Jansz Robbe, Huybert Dirckx Ham, Elbert de Haas, Abraham Miggiels, Isaack de Mortier, Gerrit Forties, Jan Cornelisse Ente, Rijkert Tierx, Johannes Seegers, Matteus Pietersse Tappe, Jacob Hoogeheyn, Jacob Lonrensz de Roode, Gerrit Forties,Hendrik Fokken, Jan Jansz van Keulen, Jan Davits de Leeuw, Gijsbert Jansz Seyst, Hendrick Arentz, Jan Smitt, Gerrit Valk, Abraham Blootelinck, Carel Allart, Hendrick Vissjager, Joachim Boorenmeeester, Pieter Tierkx, Hendrick Schulerus, Antoni Aght, Johannes de Kaersgieter, d wed. Claes Cooningh, Antoni van Leeuwen, Miggiel Smitt, Gijsbert van Maanen, Reynier Banier, Jan Jansz de Vries, Antoni Winter, Harmen van ‘t Veer, Dirck Jans Schuyt, Reynier van Zelm, Isaack Voegman, Jan de Rijk, Jan Bakker, Pieter Heromans, Adriaen Voorhoutel, Ignatius Luckx, Maurits Boederij, Adriaan Kuyper, Pieter Lourensz Ansloo, Pieter Terlouw, Jacobus de Best, Mattijs Moy, Jan Orgel, Lucas d Jongh, Abraham van Linsbeeck, Lukas Gerritsse Reght, Pieter Cranendonk, Jerriaan Nieuwboer, Simon Muller, Willem Sluys, Pieter Ardewijn, Lourens Woedenton, Jan Jansz van der Sluys, Cornelis Visser, Johannes Weninx, Antoni Grebber, David van der Plas, Johannes van den Avelen, Hendrick Brant, Pieter Mattijsz Groelaart, Cornelis Blauw, Harmcn Cleyn, Jan Barentse Schreeven, Jasper Waageman, Hendrick Klaasse Liskaljet, Willem Sweede, Philip Tiedeman, Jan Roosa, JanJansz van Lint, Korse Gijsbertse, Jan Vermeerte, Hoop Hartogh, Willem van der Cloet, Pieter van der Plas, Barnardus Dronrijp, Jan Jansz van Bakeren, Pieter Huyke, Jacob Smit Abramsz, Cornelis van der Laen, Pieter Jacobz Vernoek, Jan Jansz van  Zelder, Frederick Rademaker, Denijs Rodeburgh, Gerrit van Houten, Hendrik van Streek, Abraham Jansz, Steven Vennekool, Johannes de Waaber, Niklaas van Eep, Lcendert Vogelesangh, Antoni Ardewijn, Harmen Egmont, Johannes Noortbeeck, Simon van der Schellinck, Jan Naghtegael, Christiaen Bleeker, Pieter Hoojcr, Abraham Voogelesangh, Barent Willart, Miggiel Musschart, Andries Willemse, Jacob de Vries, Antoni van Ceulen, Albert Brakel, Erik van Weerelt, Barent Graat, Jan Loopen, Frederick Waterloos, Matteus Mulder, Jan Vissingh, Cornelis Hartman, Frans Poeraet, Maria van Vreeden, Jan Jansen Hutjier, Siebert Tiepkes, Melghior de Hondecoeter, Jan Jacobz Holl, Pieter Penningh, Ludolf Bakhuysen, Johannes van Rijn, Jan Smeel, Han Hooy, Johannes Bott, Arent Friesenburgh, Pieter van Tooren, Claas Pieterse Bijl, Theophilus Bradlijn, Reynier Croese, Cornelis Hellemans, Mattijs de Vas, Jan Carssenbergh, Willem van de Reus, Isaack Vijvc, Cornelis Symonsz Wansbeek, Pieter Pieterse d Jonge, Gerrit van Amelant, Grietie Pieters, Cornclis van Harwarden, Siebere Pieterse, Jan Babtista Sierlant, Simon Christoffelse Pelle, Dirck Tijmensse Moll, Gilles Ruytenburgh, Christoffel Simons van Sleeswijk, Liebert Adriaanz van Nieuwenhooven, Jan Lammersse Helman, Isaak Pellekaan, Barent Engelbreght, Pieter Pieterse Bijl, Pieter Claasz Bijl, Willem Stam, Louis van der Broek, Rut Dircksen, Jan Ceyser, Jan Pietcrse Oly, Cornelis Ijsbrantz, Andries Andriesse Hollebuyk, Christiaen Huyberts, Pieter Christoffels van Hoorn, Simon Adriaensz Tromp, Baltus Gerritz, Gerrit Mouthaan, Cornelis Stoppegatt, Reynier Tiers, Cornelis Jansz Bakker, Jurriaen Kempen, Douwe Tiers, Fransoys Poledanus, Jan Brink, Homma Pieters, Harmen Janse Ban, Kasper Dirckse Gerards, Nicolaas de Vree, Jan Hooghvelt, Jan van Assen, Tierk Jacobs, Gerrit Claas Timmer, Johannes van Lint, Jan Jansz Jesuwijt, Jan Willemsz Roveen, Willem van Zanten, Jan van Moll, Johannes Vermout, David Joosten Ligterman, Hendrick van Duuren, Hendrick Dubbels, Jacob de Lange, Cristiaen Martense, Tomas Franse Woedenton, Jan Hendrickse Jaegvclt, Sijbrant van der Bent, Jacob Jacobs van Ruyne, Abraham Capiteyn, Alexander Rosenwel, Johannes de Broen, Willem Gerrits Hellendoorn, Barent Willekens, Jacob Ruysenaer, Nicolaas Barre, Jan Wiltingh, Jacob Mieringh, David van Kessel, Harmen Meijer, Robbert Corsse, Jan Veltman, Pieter Mansslagh, Mattijs Hendricks, Johannes Dekker, Jaques Teekens, Cornelis Brouwer, Johannes Lutma, Jan Hellewegh, Jacobus Bartolomeus de Ceulenaer, Evert Jansz Visser, Gerrit van Pruyssen, Johannes Andriesse Winkel, Johannes Both, Dirck van Hoofden,

Vrij Ceel:

Hendrik Stubbe, Pieter Smit, Claas Ketelhoedt, Hendrik Fockese, Anthonie Beukermich, Jan Cristoffelse, Pieter Barentse van Leyden, Arent Maes, Gijsbert van Toorn, Abraham Lens, Willem Vermander, Lucas Termijn, Willem Valk, Jan Mathijsse, de wedu Dirk van Stavoren, Gerrit Jasperse van Kniphuyse, Willem Roosekrans, Jan d Glasemaker, Johannes Luyken, Jan Jacobse Muscherd, Johannes Redding, Casper Motet, Pieter Barentse van Leyden, Abraham Lens, Willem Vermander,Arent Janse Swoortman, Willem Janse van Groeninge, Pieter Sijmense dc Boer, David Rericks, Jan Dirckse van Malta, de wedu Willem van der Norm, Pieter Gompelman, Lucas Gobert, Lambert Aertse, Cornelis van Beek, Jacob van Colen, Abram van Schagen, Willem Servaas, Pieter Schut, Fransojs de Pree, Gerard Larisse, Johannes Glauber, Wijbrant Janse, Catharina Muschert, Nicolaes Maas, Dirck Kock, Lambert van der Steegh, Lemoene de Lespejne, Arnhout Smit, Phlip Duvelt, Jan Penson, Reynier Banier, Jacobus Smit, Isaak Ouderkerck, Mathijs ter Voort, Eduart Coljier, Jaques Larisse, Abraham Sturk, Zijbrant Jillisse Groen, Jan Groen, Johannes Voorhout, Cornelis Janse Mensingh, Jan Pieterse van Jaarsvelt, Coenraad Koornhardt, Jan Remmerse, Jan Smit, Jacob Hackaff, Anthonie de Vos, Guiljam van de Goude, Willem van Ingen, Jan Naboret, Andries van Isendoorn, Jacob Adriaense, Timotheus de Graaf, Johannes Proch, Vinsent Motet, Cristoffel Asvalk, Johannes Isackse Lcvrje, Abraham de Rijp.

Nalatigh int vertoonen:

Silvester Bouman, Cornelis Dirckse Ejlander, Anthonie van Dalen, Roeloff Modeus, Arent de Burgh, Cornelis Colom, Abraham Bloemert, Jan Dirckse van Beck, Egbert Michielse Matte, Cornelis Stam, Johannes Reddingh (doorgestreept), Ziewert Pieterse, Arent de Burgh, Matheus d Schipper, Jeuriaen Groenhoff, Mathijs Michielse, Cristoffel Leman, Jan Bellardt, Dirck van Hoofden (doorgestreept), Gerrit Bramus, Bastiaen Stopendaal, Bartholomeus Eggcrs, Willem Standel, Evert Rokus van der Weul, Hendrik Brandt (doorgestreept), Johannes van Noordt, Jan Jansen, Johannes van der Nip, Job Berghejde, Gerard Berghejde (achter deze beide laatste staat: kleinc gchadt), Govert van der Leew NB groot vert., naar Italien, Phlip Koningh NB, Johannes Kolé, Willem Sluys, Jan Navret, Huybert van den Appel, Crijn Gerritse Bosman, Mathijs Navre, Johannes Hugtenburgh, Cornclis Willemse, Dirk Daniels, Martinus van der Hoeve, Johannes Isaaks, Barent Gaal, Dirk Broek, Hendrik de Jongh, Johannes van Kuyk, Cornelis Willemse, Jacob Vrocgman, Hendrik, Everse Beserman, Johannes de Ram, Pieter Rodingh.

Ondertejkent van de overluyden van St. Lucas Gildt Pieter Penninck, Jan Hooy, Pr. Pieterse van Niederk, Dirck van Voorst, Jan de Kaersgiet

Appendix II

Conditien ende termijnen waarnae de boecken van Barent Aeriansz sullen werden vercoft luyden als volcht.

Alle coopers sullen weten dat dese boecken vercoft sullen werden in manieren ende op termijnen als volcht.

So wie coopt bedragende onder de somme van eenhondert gulden deselve sullen betaelen op ses weecken eerstcomende.

Ende wie dat coopt bedragende ter somme van twee ofte meer hondert guldenen die selve sullen op drie maenden betaelen de somme van hondert guldens ende dat alle drie maenden achtereenvolgende tot dat het laetste betaelt sal sijn ende daervan teyckenen obligatie tot believen van Barent Adriansz.

Alle boecken bij Barent Adriansz gedruckt ofte in den druck becosticht, sal hij in den tijt van drie maenden tgene deffect bevonden wert volmaken off met ander in gelijcke waerde voldoen, maer aen ander ende vremde materien niet gehouden sijn.’ (March 12, 1612).

‘Den 15 maertii 1638 zijn de naergelaten boecken, kaerten, konstplaten, houte figuren achtergelaten bij Michiel Colijn vercocht ende dat op de naervolgende conditien.

1. Eerst ende voor al datt degheene die gelieven zal eenighe goederen in deese uitroep te koopen tot der somme toe van tweehondert guldens incluys sal gehouden wesen te betalen binnen ses weecken.

2. Ende zoo jemandt quaeme te bestede boven de tweehondert guld. tot der somme toe van zes- hondert guldens mede incluys sal genieten den tijt van zes maenten te betalen van de selve somme alle dry maenten een gerechte helft.

3. Ende koopende boven de geseyde ses hondert guld. tot der somme toe van duysent guld. sal betalen binnen sjaers alle vierendeel jaers een gerechte vierde.

4. Wel verstaende datt soo iemandt quame te besteden boven de geseyde duysent guldens tot der somme toe van twee duysent ofte daer boven sal betalen binnen twee jaeren alle vierendcel jaers een gerechte achtste.

5. Maer kopende boven de duysent guldens ende niet monterende tot de voorschreve twee duysent guld. sal sigh hebben te reguleren als van de twee ende ses hondert guld. in de eerste ende tweede articulen van dese conditien is geseyt.

6. Dogh wel verstaende dat jeder een gehouden sal zijn te geven obligatie ende te stellen suficante borghen ten genoeghen van den vendumr. ende dat onder renuntiatie van de benefïtien ordinis & excussionis.

7. Voorts soo seggen de verkopers, dat alle boecken die geveilt sullen werden, na haer beste weten vol ende compleet zijn, doch indien iemandt namaels eenighe pretensie dierhalven wilde maken ende begeeren sij tot gheen volmaeckinge gehouden te weesen.

8. Al het ghene oock op de tafel sal geleyt zijn, moet na dat de klop gegaen is voor gelevert gehouden worden.

Finis

Appendix III

(After February 1, 1666) ‘Copye van een request van de overluyden van t St Lucasgilt aen de E. Heeren van den Gerechte van Amsterdam.

Geven met behoorlijcke eerbiedigheyt te kennen de overluyden van ‘t St Lucasgilt, hoe dat de boekedruckers ende boekverkopers op haer versoek, van haer supplianten gilt sijn gesepareert, op ‘t voorgeven dat sij beyde te saemen een genoeghsaem getal waeren tot een apart gilt, en dat sijluyden, sijnde gesepareert van alle d’andere hun gilt alsdan bequaemst souden kunnen voorstaen, waerop UE Groot Achtb. en mijne Heeren van den Gerechte, bij haer willekeure op den 20 jan. 1662 gelieft hebben de boekdruckers en boekverkopers tot een apart gilt te stellen, met het welcke sij hun niet tevreden houdende, volgens haere gewoonte, maer hebbende getracht buyten alle reden, jae tegens haer vorigh versoek, de konstverkopers en speelkaertemaekers onder haer gilt te trekken, die nochtans van outs af altijts onder St Lucas gilt zijn geweest, eyndelijck soo veel hebben te wege gebracht, dat UEd. Groot- achtb. die verschillen in haer faveur, door haere onbehoorlijcke instantie hebben gelieven voor altoos vast te stellen bij willekeure van dato 13 martii 1664 luydende als volght (hier volght die willekeure van woort tot woort, voor so veel die de konstverkopers en speelkaertmakers raekt) ende alhoewel sijluyden hadden behooren hun daermede vergenoegcn te laeten, so ist echter sulcks, dat sij onlanghs buytcn eenige Kennisse van haer supplianten, en sulcks tegen alle billijckheyt so veele hebben geobtineert, dat sij so wel de overluyden als oock alle de gildebroederen van St Lucasgilt (die al heel geen keure hebben om te gaen daer sij willen) haer gilt hebben subject gemaekt, ende allen denselven, ende een yeder van hen, ten halven onder haer separaat gilt getrockcn met het 1 & 2 articulen van de willekeuren hier annex en insonderheyt met het 6e articul. Edoch gemerckt sijlieden een apart gilt zijn, soo kunnen dacrom de voors. Respect articulen bij t St Lucasgilt onmogelijck onderhouden worden, dewijle t’ allen tijden haere gildebroeders, so schilders als andere konstenaars, die volgens d’articulen van haer gilt mogen door d’afslagers verkopen alle haere konsten, en al verkregen hebbende consent bij de overluyden van St. Lucasgilt, om maer alleen haer schilderijen te verkopen, soo souden sij echter genootsaekt sijn, noch de verkopingh van haere papieren en andere konst, die sijselfs in al haer leven gemaekt hebben (soo van tekeningen, modellen, printen en constplaeten, en wat sij voorders door lanckheyt van tijdt hebben versamelt soo in Italien als elders) te versoeken aen de overluyden van de boekdruckers en boekver- kopersgildt, welcke haere formele partijen sijn in voegen, dat die gene die alleen onder t St Lucasgildt behooren, soude als voren met een en het selve dat haer eygen doen is, moeten subject en sorterende sijn onder twee gilden. Waeruyt in ‘t toekomende niet als alle onlusten en continuele moeyelijckheden te resulteren staen, te meer alsoo de boekdruckers en boekverkopcrs en eenige weynige printwinckeliers, die oock maer verkopende winckelgoet, gebouwen, Franse printen en meest kaerten, geen grondige kennisse hebben van de voornaemste papiere konst, immers soo veel niet als die deselve door sijn eygen inventie maekt, en door lanckheyt van tijdt versamelt heeft, als mede door haer dagelijcksen handel meestendeel altemael de fraeyste papieren konstverkopers sijn, gelijck sulcks bij alle heeren die lief- hebbers van raere papiere konsten sijn genoegh is bekent, soo dat de selve ordinaris in sterfhuysen en scheydingen onder vrienden van de voorn. kunst gebruyckt worden. Soo is dierhalven haer supplianten ootmoedigh versoek (om eenmael een vasten voet te hebben, en UEd. Grootachtb. deesen aengaende niet meer moeyelijck te vallen) dat UE Grootachtb. gelieven de voors. weynige papieren konstverkopers tevoegen tot en onder het St Lucasgilt daer sy doch inderdaet, om redenen als voren volkomen met al haer doen annex sijn. Edoch indien UEd. Grootachtb. haer suppl. dit haerbillijck en rechtmaetigh versoeknietsouden gelieven toe te staen, gelijck sij vertrouwen van jae, dat dan immers de gemelde 1. 2. en 6. articulen sodanigh werden verandert, gelijck het is geweest t’sedert het publiceren van de voors. willekeure, naementlijck, dat voortaen alle venditien van de voors. Papieren konst en konstplaeten aengaende, ende alle diegenedie onder ‘t St Lucasgildt syn, als oock die, welcke volgens de voors. Willekeuren daer alrede onder bebben gekosen, en tot allen tyden noch sullen kiesen alleen sullen syn en blyven onder ‘t voors. St Lucasgilt sonder eengige andere gilden te kenne. Gelijck oock in tegendeel alle de venditien van papieren konst en konstplaeten aengaende die hunselven gestelt en verkosen hebben te sijn onder ‘t boekdruckers en boekverkopersgildt, en die naemaels noch sodanigh verkiesen, sullen sijn en blijven onder ‘t voorsch. Boekdruckers en boekverkopers gildt, op dat also alles met beter gerustheyt en ordre mogt toegaen, welck doende…’

‘Onderdanigh bericht van de overluyden van het boekverkoopers, boeckbinders en boeckdruckersgilt’ ’20 april 1666 Aen de Eed. Groodtachtbare Heeren mijne Heeren van de Gerechte der stadt Amsterdam. Gesien bij d’overluyden van ‘t boeckvercopers, boeckdruckersgilde en papier kunstverkopers hierter stede seekere requeste aen U Eed. Groodtachtbaerheden overgegeven, op den name van de overluyden van ‘t Lucasgilde, ende geexamineert den inhoude van dien, bevinden het versoeck van ‘t selve te bestaen daerin dat nu weder verandert souden mogen werden, het eerste, tweede ende seste articulen der ampliatie op de keure en ordonnantie van de supplianten maer enige weecken geleden near lange deliberatic door mijne welgemelte heeren gearresteert en gepubiceert, daerop de overluyden van de boeckverkoopers, boeckdruckers en papierkonstverkopers haer Eed. Groodtachtbaerheden onderdanichlijk dienen van haer bericht, te weten: dat sij (voorbijaende de onheusche ende confuse maniere van versoeck) seer ongherijmt bevinden de redenen en motieven die tottet obtineren van ‘t selve werden bijgebracht, namelijck dat een schilder soo die mede papiere konst heeft, als hij die oock soude willen publicq verkoopen onmogelijck soude tonnen onderhouden de voorn. articulen, ter saecke hij dan subject soude wesen twee gilden: Item dat de papiere konstverkoopers wijnich gemeenschap offte kennisse met of van schilders papierkonst hebben: ende dattet toestaen van t selve versoeck een middel soude wesen om eenmael een vaste voet te stellen dat U Ed. Groodtachtbaerheden daer over niet meer lastigh gevallen souden mogen werden. Want belangende de eerste reden, soo en heeftet geen onmogelijckheyt van gepractiseert te tonnen werden, dat papiere konst van schilders als men die publicq soude willen verkopen gevisiteert soude werden door de rescribenten, schoon dat de schilderijen door de overluyden van het St Lucasgilt worden achtgeslagen: naerdemael voor desen, selffs doen de respective overluyden en ambachten off neeringen noch onder een gilt waren in een en het selve sterffhuys de schilderijen door de overluyden-schilders en de boecken door de overluyden-boeckverkoopers apart besichtight sijn geworden, en elck bysonder betaelt, even gelijck nu oock in de papierkunst en print- boecken geschiedt en door Mijnee Heeren van den Gerechte om seer goede oorsaecken soodanigh gestatueert is. Vorder aengaende de tweede reeden, soo heeft het al soo wijnich bescheydt, dat de requestanten voor aen in haer request, den Heeren tegen de waerheyt soecken wijs te maecken, dat de papiere konstverkoopers klijne kennisse off wel geen gemeenschap weegens de schilders papiere konst hebben en dat se op t’ eynde van haer request versoecken, dat deselve papieren konstverkopers evenwel onder de overluyden van de schilders souden getrockcn werden, bysonderlijck daer sij selffs seggen, dat se maer gebouwen, Fransse printjes en kaertjens verkoopen, twelck het naeste is tot de boeckverkopers, die alle dat selve mede in hare winckels hebben. En eyndelijck betreffende de laeste reden, soo kan door UEd. Groodtachtbaerheden lichtelijk affgenomen werden, dat die mede seer sober, jae geheel tegen de requestanten is. Gemerckt de rust en vreede ongetwijfelt beter en seeckerder sal sijn in de stant daer de saecke nu in is gebracht en seer wel bevonden wert als weder veranderinge te maecken, bysonderlijck als geconsidereert wort de goede ordre die Mijne Heeren van den Gerechte hierin hebben gelieven te observeren. Eerst de kunstverkopers & speelkaertemaeckers in hare vrijicheyt te gegeven waer se hem best vinden te keeren, en alle daer op overgegaen sijnde bij de rescribenten op twee nae uytte papiere konstverkopers, daernae die twee mede tot alle de andere te voegen, twelck immers veel redelijcker was als dat alle de andere hen nae die twee souden hebben moeten reguleren en dierhalven off deselve noch gesepareert te laten. En dierhalven (onder reverentie) zeer onghefondeert ende buyten alle reeden is dat de overluyden van ‘t Lucasgilt nu noch derven versoecken, dat de keure voor een yegelijck weder zoude openblijven, soo wegens papiere-konst-venditien als papiere-konst-verkopers, om hem te vervoegen tottet een off tottet ander gilt daer ‘t hun goeddunckt. Maer dewijle door de requestanten niet en kan werden ontkent off dit soude continuele confusie end disput causeren: en notoir is, dat de papiere konst- verkopers oock alsoo wel haer verstaen op de papiere korist van de schilders als de overluyden van ‘t Lucasgilt en om op alles wel acht te geven, onder de rescribenten oock altijt een papiere konstverkooper door Mijne Heeren van den Gerechte gestelt wert, midsgaders geen onmogelijckheyt noch verhinderinge en geeft int houden van de venditien, off de rescribenten de papiere konst van schilders visiteren en de overluyden van ‘t Lucasgilt de schilderijen, waerdoor nochtans de schilders selffs geen twee gilden onderworpen sijn. En bovendien alleen het argument van de requestanten geensins sluyt, dat om casuele verkopen van eenigh goet wegens personen die van zoodanige waren geen winckel en doen, en daerom- trent echter oock goede ordre is, UEd. Groodtachtbaerheden souden gaen veranderinge maecken om- trent personen die ‘t hare professie is tot verwarringe en onrust selffs in poincten die onlangs soo circum- spectelijck, voorsichtelijck en tot goede ruste van de gildebroeders sijn gewillekeurt, na de rechte waerheyt en gront der saecke, terwijle papiere konst en plaetten, als mede de winckelhouderen van dien veel meer gemeenschap hebben mette boeckverkopers en boeckdruckers als mette ambachten van ‘t Lucasgildt, als schilders, borduijrwerckers, beelthouwers, glasmakers etc. Dierhalven soo oordeelen de rescribenten (onder reverentie) dat den requestanten versoeck is teenenmael ongefondeert en dat oversulcx de saecke behoorden te worden gelaten in de staat daer se door eygen verkiesinge van alle, met toevoeginge alleen van twee persoonen, seer wijsselijk bij Mijne welgemelte Heeren is gebracht, en noch gerustelijck sonder eenige oppositie ofte difficulteyt gepractiseert wert daer nochthans bij weder ofsondcringe de overluyden van het Lucasgilt geduyrigh de papiere konstverkopers souden partije sijn en soecken te prejudicieren, waerom de requestanten suppliceren dat ‘t versoeck mach werden affgeslagen aengesien daerdoor niet dan groote verwarringe en oneenigheyt onder de beyde gilden en geen cleyne moeyelijck- heyt voor de Heeren gecauseert souden werden. Dit doende &c.’

For the ordinance of June 8, 1666, compare Noordkerk, Handvesten, booksellers’ guild (p. 1219), where only the date of publication, July 16, 1666, is given, not that of the arrest by the college of sherrif, burgomasters, and aldermen on June 8, 1666. The six points mentioned here originally were points 3–8 from the ordinance of January 28, 1666, which was published on Febrary 1, 1666. Point 6 (later 4) was changed, points 1 and 2 were canceled.:

28 januari 1666 ‘Boeckvercopers, boekdruckers, boekbinders, kunstvercopers, speelcaertmakers.’‘Mijne heeren van den gereghte hebben, om goede redenen en insighten, amplierende en ten dele altererende de keure en ordonnantie, raeckende de boeckvercopers, boeckdruckers en boeckebinders alhier gemaeckt op den 9e october (moet zijn 9e november) anno 1663 gepubliceert verstaen en geordonneert, zoo als hare EE doen bij desen:

1. Eerstel. dat van nu voortaen de kunstvercopers en speelcaertemaeckers mede gebraght zullen worden en begrepen sijn onder ’t gilt van de boeckvercopers, boeckdruckers en boeckebinders voors.

2. Gelijck mede tot het zelve gildt gebraght zullen worden en behoren, de venditien van papiere konst ende konst-platen.’

‘6. Dat geene vercopingen van boecken noch oock van papiere off konst-platen gedaen sullen worden, tzij door de concerge ofte de andere aflslagers dan met kennis van den overluyden van dit gilt.’

Dit laatste artikel luidde sedert 8 juni 1666 als artikel 4:

‘Dat geene vercopingen van boecken, noch oock van papiere konst, ofte konst-platen, van die van die volgens willekeure van den 13e Martii 1664 gecosen hebben, ofte noch sullen comen te kiesen, te willen wesen onder het boekvercopers en niet onder t’ St Lucasgilde, gedaen zullen mogen werden, tzij door de concherge, ofte de andre afslagers, dan met kennis van den overluyden van dit gildt.’

Acknowledgements

Jasper Hillegers generously undertook this challenging translation, collaborating with the archivist S.A.C. Dudok van Heel who had worked alongside Juffrouw van Eeghen at the Gemeente Archief (Stadsarchief), Amsterdam, for many years.  We are grateful for Dudok van Heel’s extensive knowledge of the archives during his years there, as well as his expert help with many of the article’s details. In addition, we express a debt of gratitude to art historian Joy Kearney for her work during the early stages of the translation.

Guild Funeral Medallion of Rembrandt (recto), 1634, Rembrandt House Museum, Amsterdam
Fig. 1a Guild Funeral Medallion of Rembrandt (recto), 1634, diameter 28 mm. Rembrandt House Museum, Amsterdam. [side-by-side viewer]
Guild Funeral Medallion of Rembrandt (verso), 1634, Rembrandt House Museum, Amsterdam
Fig. 1b Guild Funeral Medallion of Rembrandt (verso), 1634, diameter 28 mm. Rembrandt House Museum, Amsterdam. [side-by-side viewer]
J. C. van Royen (after an unknown portrait),  Portrait of Thomas Haringh, Ikonographisch Bureau, Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie, The Hague
Fig. 2 J. C. van Royen (after an unknown portrait), Portrait of Thomas Haringh, from the De Moor Family Album (Legaat van Beresteyn). Ikonographisch Bureau, Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie The Hague, inv. no. 203166 (Photo: Collection Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie, The Hague). [side-by-side viewer]
Rembrandt,  Thomas Haringh (“The Old Haringh”), ca. 1655,
Fig. 3 Rembrandt, Thomas Haringh (“The Old Haringh”), ca. 1655, drypoint and burin, 195 x 150 mm. (B.274) [side-by-side viewer]
Handbill for the Auction of Rembrandt’s Graph, British Museum, London
Fig. 4 Handbill for the Auction of Rembrandt’s Graphic Art Collection, December 20, 1658. British Museum, London. [side-by-side viewer]
Rembrandt,  Sketch of Raphael’s Portrait of Baldassare Cas, 1639, Graphische Sammlung Albertina, Vienna
Fig. 5 Rembrandt, Sketch of Raphael’s Portrait of Baldassare Castiglione (recording its sale from Lucas van Uffelen’s collection, April 9, 1639), 1639, pen and brush in brown, white body color, 163 x 207 mm. Graphische Sammlung Albertina, Vienna, inv. no.8859. [side-by-side viewer]
Rembrandt,  Pieter Haringh (“The Young Haringh”), 1655,
Fig. 6 Rembrandt, Pieter Haringh (“The Young Haringh”), 1655, drypoint and burin, 195 x 146 mm.(B. 275) [side-by-side viewer]
Rembrandt,  Clement de Jonghe, 1651,
Fig. 7 Rembrandt, Clement de Jonghe, 1651, etching, 207 x 161 mm. (B. 272) [side-by-side viewer]
  1. 1. I. H. van Eeghen, “Schilders of Sint Lucasgilde,” in Inventarissen der archieven van de gilden en van het brouwerscollege (Archief der Gemeente Amsterdam, 1951),103–8.

  2. 2. For Herman Noordkerk, see the entry in the Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek: http://www.dbnl.org/tekst/molh003nieu10_01/molh003nieu10_01_0938.php.

  3. 3. Frederik D. O. Obreen, “Het Sint Lucasgild te Amsterdam,” in Archief voor Nederlandsche Kunstgeschiedenis (Rotterdam, 1877–90), 3:89–196; H. Noordkerk, Handvestenofte Privilegien ende Octroyen: Mitsgaders Willekeuren, Costuimen, Ordonnantien en Handelingen der stad Amstelredam, 5 vols. (Amsterdam: H. van Waesberge, S. en P. Schouten, 1748–78); J. G. van Dillen, Bronnen tot de geschiedenis van het bedrijfsleven en gildewezen van Amsterdam, 3 vols. (The Hague 1929–74).

  4. 4. This gives the guild ordinance of 20.7.1573, with bij art. 1 ampl 14.1.1624, bij art. 3 ampl. 27.1.1617, bij art. 4, 6, 8, 9 ampl. 16.9.1626, bij art. 18 ampl 15.8.1579, ordinance 10.11.1608, ordinance 10.10.1613, and finally the ordinance of 24.5.1619, with a renewal of 24.3.1623 against the sale of songs on the street and in public places.

  5. 5. I. H. van Eeghen, De gilden: Theorie en praktijk (Bussum: C.A. J. van Dishoeck, 1974).

  6. 6. P. Scheltema, “Schilders die te Amsterdam poorters zijn geworden, tusschen de jaren 1584 en 1605,” in Frederik D. O. Obreen, Archief voor Nederlandsche Kunstgeschiedenis (Rotterdam, 1877–90), 2:272; P. Scheltema,Rembrand: Redevoering over het leven en de verdiensten van Rembrand van Rijnmet eene menigte geschiedkundige bijlagen meerendeels uit echte bronnen geput (Amsterdam: P. N. Van Kampen, 1853), 68–71; P. Scheltema, “Namen der schilders, die in de tweede helft der zeventiende eeuw te Amsterdam poorters zijn geweest,” Aemstels Oudheid 4 (1861):59–70.

  7. 7. Van Eeghen disregards the fact that in 1652 huge expectations arose among painters regarding commissions for the new City Hall for which citizenship was obligatory. See, for example, A. Blankert, Kunst als regeringszaak, exh. cat. (Amsterdam: Royal Palace, 1975), 19.

  8. 8. SAA, no. 367.A, Archief Burgerweeshuis, 1.2.3.3., 452B. Compare W. F. H. Oldewelt, “Een beroepstelling uit den jare 1688,” in Amsterdamsche Archiefvondsten (Amsterdam, 1942), 172–76.

  9. 9. W. F. H. Oldewelt, “Het Sint Lucasgilde,” in Oldewelt, Amsterdamsche Archiefvondsten (note 9), 84–91. This paragraph corrects information in the original text.

  10. 10. “Een belangrijke ontdekking,” Architectura 21(1913): 339–40 (conversation with W. K. F. Zwierzina). See also J. F. Backer, “Les tracas judiciaires de Rembrandt,” Gazette des Beaux-Arts 66 (1924): 38–39.

  11. 11. See Walter L. Strauss and Marjon van der Meulen, with the assistance of S. A. C. Dudok van Heel and P. J. M. de Baar, The Rembrandt Documents (New York: Abaris Books, 1979), 113–14 (1634/10).

  12. 12. For a recent survey on kladschilders in Leiden, see P. Bakker, “Crisis? Welke crisis? Kanttekeningen bij het economisch verval van de schilderkunst in Leiden na 1660,” De Zeventiende Eeuw 27, no. 2 (2011): 232–69.

  13. 13. Katherine Fremantle, “Cornelis Brise and the Festoon of Peace,” Oud Holland 69 (1954): 222–28.

  14. 14. A. von Peltzer, Joachim von Sandrarts Academie der Bau-, Bild- und Mahlerey-Künste von 1675: Leben der berühmten Maler, Bildhauer und Baumeister(Munich, 1925), 203.

  15. 15. Van Dillen,Bronnen tot de geschiedenis(note 4), 2:254 (Not. Van Banchem). 

  16. 16. Van Dillen, Bronnen tot de geschiedenis, 2:1356 (Not. Laurens Lambeti).

  17. 17. For the period 1614–59, a total of ten fine painters are known to have functioned as overseers. Four of them held the function more often than the others: Cornelis van der Voort (twice), Nicolaes Elias Pickenoy (twice), David Colijns (four times), and Dirck Pietersz Wittepaert, alias Bontepaert (twice). For the period 1614–15: Cornelis van der Voort (I. H. van Eeghen, “Het Amsterdamse Sint Lucassgilde in de 17de eeuw” [see note 1], 70). For 1616–17: Jan Tengnagel (M. J. Bok in Dawn of the Golden Age: Northern Netherlandish Art 1580–1620, exh. cat., edited by G. Luijten et al. [Rijksmuseum, Amsterdam, 1993], 318); 1619: Cornelis van der Voort (J. Briels, Vlaamse schilders en de dageraad van Hollands Gouden Eeuw [Antwerp, 1997], 402). For 1628–29: David Colijns, Nicolaes Eliasz Pickenoy (N. de Roever, “Pieter Aertsz, gezegd lange Pier, vermaard schilder,” Oud Holland7 [1889]: 19; Van Eeghen, “Het Amsterdamse Sint Lucasgilde” [note 1], 70–71, Briels 1997, 368). For 1630–31: Isaac van Conincxloo (Van Dillen, Bronnen tot de deschiedenis (note 4), vol. 2 [1933], no. 1356), Dirck Pietersz. Wittepaert (alias Bontepaert) (Van Eeghen, ”Het Amsterdamse,” 71). For 1634: François Venant (Briels 1997, 394). For 1634–35: David Colijns, Nicolaes Eliasz Pickenoy (A. Bredius, Künstler- Inventare; Urkunden zur Geschichte der Holländischen kunst des XVIten, XVIIten und XVIIIten Jahrhunderts [The Hague, 1915–22], 4:1230; Briels 1997, 368). For 1636–37: Dirck Pietersz. Wittepaert (alias Bontepaert), Gilles d’ Hondecoeter (Van Eeghen, “Het Amsterdamse,” 71). For 1644–45: David Colijns, Jan de Kaersgieter (A. Bredius, “Rembrantiana,” Oud Holland 28 [1910]: 9). For 1654–55: David Colijns (Briels 1997, 314); 1658–59: Dirck Santvoort (zoon van Bontepaert) (Van Eeghen, “Het Amsterdamse,” 71).

  18. 18. SAA, no. 5061; Rechterlijk Archief, 686, p. 34. This request must date from between 1687 and 1701, in which year the ordinance of February 9 shows said objections to have been removed. The direct cause of this regulation was not given in the request, for on the back there is noted “nihil.”

  19. 19. Van Eeghen stated in her original text thatAbraham Gerritsz was perhaps identifiable with the glazer of the same name, who married in 1615. However, it seems unlikely that a glazer, who should be a member of the guild, would act as their servant.

  20. 20. According to the daily Notulen of the burgomasters, 1668–71, Toonhuysen was on 19.2.1670 “gedeporteert over sijn quaet comportement met drincken, te ontfangen en niet wederom te geven van andermans gelt etc.” On 25.2.1670, the successor in this office was chosen by burgomaster Pancras.

  21. 21. See J. E. Elias, De Vroedschap van Amsterdam (Haarlem: Loosjes, 1903/5), 1:463.

  22. 22. In order to avoid too many endnotes, let me list the following sources, which can mainly be found in the Groot Memoriaal [the following text has been reprinted exactly as it appears in the original Dutch]. [See SAA, no. 5032, Groot Memoriaal]I 321: 30.10.1544; II 52: 29.5.1554 (ord. secr.); II 148vo en 180vo (borgtocht boden); II 266 (instr. boden 1617 met borgtochten); II 271 vo: (instr. concierge 1617); III 18 (accord secr. en boden 1645); III 54, 57 en 61vo (instr. boden 1627 met borgtochten); III 189 (1638 verk. O.I.Compagnie en 1639 verk. van Uffelen); III 205vo.(instr. eerste bode 1640);.III 244 (accord secr. en bode 1645); III 264 (borgtocht bode); III 270vo (verbod rijffelrijen 1648); IV 25vo (rekwest afsl. Nieuwe Brug 1654); IV 77vo, 109vo en 141vo (borgtochten boden); IV 145vo (rekwest Renialme 1657); IV 154vo en 177 (kwestie tussen afsl. over de koopmanschappen 1658); V 14 (ben. adjunct concierge 1660); v 82 (borgtocht bode); VI 35vo en 143 (verrekening afsl. Nieuwe Brug (1671); VI 35vo en 256 (borgtocht boden); VII 107 vo (kwestie betr. afslaan van granen 1629 etc.). Daarnaast o.a. nog Keurboek [SAA, no. 5020] E 155 (berk. inboedels), Keurboek K 177 en 177vo (betr. afslagers Nieuwe Brug 1632-1657) en M 53vo (1/2% op verk. van koopmanschappen ter wille van stadsnoden 1649). Port Weeskamer met stukken betr. boden, o.a. instr. van 3.7.1636, en vooral de port. Noordkerk Arch. Slingelandt (Alg. Rijksarchief) no. 410.

  23. 23. J. F. van Bemmelen, “Indentificatie van familie-portretten,” Jaarboek Amstelodamum 26(1929): 59–78; W. F. H. Oldewelt, “Rembrandt’ etsen ‘de oude’ en ‘de jonge Haringh,’ Jaarboek Amstelodamum 27 (1930): 175–78; SAA, no. 5039,Thes. Ord., 465, 16 and 466, 12 and 26.

  24. 24. The portrait was made by Miss J. C. van Royen after an unknown portrait. See J. F. van Bemmelen, “Het album De Moor,” Maandblad De Nederlandsche (1927): cols. 65–73. The Haringh portrait is illustrated in that article (col. 69, no. 20) as one of forty-six drawings after family portraits. Jhr. Mr. Dr. E. A. van Beresteyn bequeathed genealogical material to the Dutch state; see Jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie en het Iconographisch Bureau 7 (1953): 15–81, fig. on p. 77: “MOOR, de. Album de Moor. Portretten en wapens.” See also R. Ekkart and E. Ornstein-van Slooten, Oog in Oog met de modellen van Rembrandts portret-etsen/Face to Face with the Sitters for Rembrandt’s Etched Portraits (Amsterdam, Museum het Rembrandthuis, 1987), cat. 46. Haringh was related to the van der Hagen/de Moor family through his wife.

  25. 25. SAA, no. 5072, Commisaren Desolate Boedelskamer, C 5, 170, 223, 225, 234, and 254.

  26. 26. For Adriaen Hendricksz de Wees, see S. A. C. Dudok van Heel, “De Kunstboeken van Adriaen Hendricx de Wees,” Maandblad Amstelodamum 66 (1979): 43–44.

  27. 27. For Jan Pietersz Somer, see S. A. C. Dudok van Heel, “Jan Pietersz Zomer (1641–1724), makelaar in schilderijen (1690–1724),” Jaarboek Amstelodamum 69 (1977): 89–106.

  28. 28. F. Lugt, Les marques de collections de dessins et d’estampes (Amsterdam, 1921), 272–77, with details about this agent. More details can be found on the agent Thomas Wachtels, who occupied himself with art, among other things, in Clara Bille, De tempel der kunst of het cabinet van Braamcamp (Amsterdam: d Bussy,1961). 

  29. 29. Cornelis Hofstede de Groot, Die Urkunden über Rembrandt(1575–-1721)(The Hague: M. Nijhoff, 1906), no. 183.

  30. 30. For Jan de Blocq, see S. A. C. Dudok van Heel, “De schilder Claes Moyaert en zijn familie,” Jaarboek Amstelodamum 68 (1976):. 39–40.

  31. 31. SAA, no. 573, Weeskamer, 2.10.2.6, bundle 934.

  32. 32. I. H.van Eeghen, “Uitdraagsters ‘tzij man of vrouw,” Maandblad Amstelodamum (August-September 1969): 102–10.

  33. 33. Compare, for example, art. 11 in an ordinance of October 29, 1686, concerning sales of manufactured goods, where a “boedel of cargazoen” is mentioned (Noordkerk, Handvesten [note 2], 2:513). Whether Sandrart’s own sales of paintings and prints upon his departure from Amsterdam around 1642, which brought him around 19.000 guilders, were charged 1 percent or 5 percent was apparently not clear (Peltzer, Joachim van Sandrarts [note 15], 417).

  34. 34. Van Eeghen, “Uitdraagsters” (note 33).

  35. 35. For more recent commentary, see Ekkart and Ornstein-van Slooten, Oog inOog(note 25), cats. 45–49. The authors have no doubt about the identification of “young Haringh” as Pieter, the delegate of the Orphan Chamber.

  36. 36. For more recent scholarship on Rembrandt’s bankruptcy, see P. Crenshaw, Rembrandt’s Bankruptcy (Cambridge: Cambridge University Press, 2006).

  37. 37. Advertisement, Haerlemsche Courant, 20.12.1670, sale of works on paper, according to handbills (bijletten) to begin on  December 19 (Unger, J.H.W., “Vondeliana II, Vondel’s Handschriften,”Oud Holland2 [1884]: 114n)

  38. 38. Noordkerk, Handvesten (note 2).

  39. 39. M. M. KleerkooperandW. P. van Stockum, De boekhandel te Amsterdam voornamelijk in de 17de eeuw, 2 vols. (The Hague: M. Nijhoff, 1914–16), 1:99–100.

  40. 40. [Text reproduced exactly from the original Dutch] Gerrit Jacobsz Haringh erfhuizen: 1.3.1607 Gillis van Conincksloo, 13.6.1608 idem, 26.5.1609 N.N., 14.3.1611 Barchman Claesz, 20.3.1612 Crispiaen Colijns, 28.8.1612 Claes Rauwert, 30.10.1613 Samuel Godijn, 8.11.1613 Anthonic Boomhoff, 7.4.1614 Cornelis van der Voort, 21.4.1614 Lieven Heylinc,zonder datum (voorin) Jacque Kina, 24.4.1617 Marritje Walichs, 27.4.1617 Andries de Graeuw,31.5.1617 Barent Gerritsz, 10.3.1616 (achterin) Jan Martsz Smul, 9.4.1620 Anthony van Zurick,24.8.1621 Abraham en Victoria Vinx, 13.7.1623 dr. Goswynus van der Hal en Hendrickgen Hendricx,zijn vrouw, 20.3.1625 Jacob Claesen van Hoorn en Weyntgen van Neck, 19.4.1625 Barbara Jacobs,13.5.1625 Cornelis van der Voort, 30.8.1625 Cornelis van der Voort, met als toevoeging enkele van Pieter van der Voort, 29.1.1626 Govert Boelisz en Lazarus Lazarus, 15.1.1628 Cornelis en Jan Witsz,15.1.1628 ten verzoeke ran Pieter Pietersz schilder van wegc Cornelis Jansz Schoneman, 15.1.1628Mr. Jan Engels.Gerrit Jacobz Haringh willige verkopingen: 30.9.1608 Johanna Artsen en Jaques van der Lamcn, 2.10.1608 Felix van Lun, 29.10.1608 Valerius van der Houven, 23.2.1609 N.N., 24.2.1609 Pieter Loduwijcxs, 20.5.1609 Claas Eewouts, 23.5.1609 Valerius van der Houven, 16.3.1610 Lucas Lus, 15.4.1610 Cornelis van der Voort.

    Jan Dircksz van Beuningen erfhuizen: 16.10.1619 Gerrit de Back, 16.10.1619 Dirck Gerritsz in de Swarte Cater, 6.4.1620 Paulus Bisschop, 15.8.1620 Salomon de schilder, 29.8.1620 Salomon Pietersz, 5.9.1620 idem, 2.4.1621 Dr. Claes Bourgoigne, 13.4.1621 Jan Jansz schilder, 13.5.1621 Marten Hendricx Spiegel, 12.5.1621 Elbert Martsz, 16.9.1622 Salomon Pietersz, Claes Cornelissen en Pieter Claesz de drager, 3.12.1624 Cathelijn Biscops, wed. Pieter Heseman, 15.1.1625 Christoffel van Sichem, 19.3.1625 Hendrick Hoeffslager, 17.7.1625 Jan van Gansepoel, 23.9.1625 Cornelis de Bruyn, 27.9.1625 idem,

    18.10.1625 N. N. kistenmaker, Salomon Hendricx, 20.10.1625 weduwe Dirck van Nes, 22.4.1626 Johannes Paracelsis, 25.4.1626 Anna van der Laen, 15.7.1626 advocaat Schot, 22.9.1626 Pieter Ysacksen. (N.B. de laatste vier vermoedelijk willige verkopingen).

    Daniel Jansz van Beuningen erfhuizen: 22.6.1627 Louis Rotkoert, 7.11.1628 ten verzoeke Jan Braems (crachter: Dit is geen weescamer), 8.11.1628 Lazarus Wateringh en Swaentgen Gerrits, 5.12.1629 Cornelis van den Black, 22.2.1635 Barent van Someren, 26.5.1635 Pieter Janssen van Loo en Cathelijn Ingenraem, 10.7.1635 Hans Wijnantsz, 7.7.1636 Michiel Kuypers, 18.8.1636 Arent Jansa en Annetje Harmans verkoping lijsten, 9.3.1637 Jan Basse, 7.4.1637 Pieter le Febvre, 10.9.1637 Nicolaas Bas, 30.9.1637 Jan van Maerlen en Maria van Geels, 27.10.1637 idem, 9.2.1638 Gommert Spranger.

  41. 41. SAA, no. 5032, Groot Memoriaal III 258.

  42. 42. [Text reproduced exactly from the original Dutch] Gerrit Jansz Block: 3.4.1603 Claes Pietersz schoolmaster (met los vel met opgaaf van boeken).Gerrit Jacobsz Haringh erfhuizen: 26.11.1605 Elbert Boelisz., 15.7.1606 Willem Nes boekdrukker, 27.2.1608 Isaack Verbeeck, 27.1.1609 Joost van Loo schoolmeester en Sara van Loo, zijn vrouw, 7.3.1613 Gerrit Henricksz Breugel (boeken en letters), 12.3.1613 Barent Adriaensen, 22.9.1616 Joris Gerits Nachtegael (boeken en letters), 28.9.1616 Johannes Cramerius.Gerrit Jacobsz Haringhwillige verkopingen: 11.10.1608 N.N. in the Schoolsteegje (boeken en letters), 9.4.1609 Esaias van Someren (boeken en papier), Michiel Colijn and Sacharias Heyns, 3.4.1610 Willem Jansz Buys, 17.4.1610 Grietje Pieters (boeken, bijbels, letters en papier).

    Jan Dircxsz van Beuningen erfhuizen: 24.1.1618 Pieter Rutten, 2.2.1618 Jan Gerritsz boek verkoper op de Dam in de kas, 18.3.1625 Arnoldus Magistri Glaseri, 18.2.1626 Antony Smijters schoolmeester, 19.2.1626 Hugo Petit and Jan Thiel.

    Daniel Jansz van Beuningen erfhuizen: 26.4.1627 Melchior Bouwer, secretaris dezer stad, 4.12.1629 Ds Petrus Pulleus en Aeltje Emmes, 7.4.1637 Pieter le Febvre, 15.3.1638 Michiel Colijn.

  43. 43. I. H. van Eeghen, De Amsterdamse boekhandel 1680–1725 (Amsterdam: Scheltema & Holkema, 1960), 4:268–69.

  44. 44. For Hendrick Lourisz, see S. A. C. Dudok van Heel, “Als Justus van Maurik dit eens had geweten: Zes eeuwen geschiedenis van Damrak nr. 49, deel 2,” Jaarboek Amstelodamum 80 (1988): 26–34.

  45. 45. SAA, no. 5032, Groot Memoriaal IV 154vo and v, before 157vo.

  46. 46. H. Floerke, Studien zur Niederländischen Kunst- und Kulturgeschichte: Die Formen des Kunsthandels, das Atelier und die Sammler in den Niederlanden vom 15–18 Jahrhundert (Munich: G. Müller, 1905). See also Eric Jan Sluijter, “On Brabant Rubbish, Economic Competition, Artistic Rivalry, and the Growth of the Market for Paintings in the First Decades of the Seventeenth Century,” Journal of Historians of Netherlandish Art 1, no. 2 (2009) https://jhna.org/index.php/past-issues/volume-1-issue-2/109-on-brabant-rubbish

  47. 47. Bredius, Künstler- Inventare (note 18), vol. 6 (1919): 2174.

  48. 48. SAA, Familiearchief Backer, no. 454.

  49. 49. SAA, no. 366, Gildenarchief, 4.2, no. 80, present at the library of the association for the advancement of the interests of the book trade. Some of these requests are — in rather incomplete form — also mentioned by Kleerkooper and van Stockum, Boekhandel (note 40) in their discussion of the booksellers involved.

  50. 50. RA 729 (Besogneboek)

  51. 51. SAA, Familiearchief Backer, Tracas judiciaires, 38–39.

  52. 52. Christopher White, with assistance from J. M. Komter and H. F. Wijnman,Rembrandt (The Hague, 1964).

  53. 53. SAA, no. 5032, Groot Memoriaal IV 23vo.

  54. 54. SAA, no. 366, Gildenarchief, 4.1, 56, p. 12 etc., present at the library of the association for the advancement of the interests of the book trade. The names of those listed on February 15, 1664, are as follows: Jan Bruinen, Salomon Savery, David Tartas, Judick Dircks, Jacob de Mey, Johannis Baucquius (or Berucquius), Vrederick de Wit, Huigh Allart, Justus Danckerts, Nicolaas Visscher, Klement de Jonghe, Jan Kralinghe, Mathias Wynekes, Jan Robbertsz, Alexander Jansz, Jan de Vries, Geestevelt, Jan Jansz Ratelbant, Herman Gerritsz, Antoni Dircksz, Christoffel Conradus, Thymon Houthaack, Abraham Latham, Willem Schijf, and Rolof Labato.

  55. 55. For a recent general survey on printsellers, see E. Kolfin, “Amsterdam, stad van prenten. Amsterdamse prentuitgevers in de 17de eeuw,” in Gedrukt to Amsterdam: Amsterdamse prentmaker en –uitgevers in de gouden eeuw, exh. cat., edited by E. Kolfin and J. Van der Veen (Amsterdam: Museum het Rembrandthuis, 2011), 10–57; on the Danckerts family, see J. Van der Veen, “Danckerts en zonen. Prentuitgevers, plaatsnijders en kunstverkopers te Amsterdam, ca. 1625–1700,” in Gedrukt to Amsterdam, 58–119; on Salomon Saverij, see J. Hillegers and L. Jaeger, “Salomon Saverij, een plaatsnijder en zijn vrienden,” in Gedrukt to Amsterdam,, 120–63.

  56. 56. The bill of March 27, 1680, by notary J. Backer gives some details. On March 12, 1679, Johannes Wijmer, the servant of Saint Luke’s Guild, received as salary 15 guilders; the sale was thus between February 11, the day the inventory was made up by the notary Backer, and March 12, and it must have covered ten days. On June 14, the auctioneer De Blocq paid out for sold copper plates, etc. 15.000 guilders and on October 25, 1679, 2138 guilders. It appears from a deed of April 23, 1667, by notary A. van de Ven, concerning the estate sale of Danckert Danckerts (and of course with the booksellers’ guild servant attending), that the same auctioneer was apparently disputing with De Jonghe over the contents of a sale of woodcuts and copper plates by Scamozzi, so that the auctioneer finally had them assigned to another bidder.

  57. 57. Kleerkooper and van Stockum, Boekhandel (note 40), 1: 4.

  58. 58. Kleerkooper and van Stockum, Boekhandel (note 40), 2:911–14.

  59. 59. For the history of the Guild of Saint Luke and the art trade in the eighteenth century, see the publications of Oldewelt, “Sint Lucasgilde” (note 10), and Bille,De tempel der kunst (note 29); for the history of the booksellers’ guild in the seventeenth and eighteenth centuries, see Van Eeghen,“Het boek- en konstverkopers-, nevens boek-, kaart- en plaatdrukkers- en boekbindersgilde,” in Van Eeghen, De gilden (note 6), 100–30, where one can find details concerning the engravers, who remained with the Guild of Saint Luke.

Original Publication:

I. H. van Eeghen, “Het Amsterdamse Sint Lucasgilde in de 17de Eeuw,” Jaarboek van het Genootschap Amstelodamum 61 (1969): 65–102, accessible via the Amstelodamum digital archive or in PDF format here.

Archival Sources:

Stadsarchief Amsterdam (SAA) http://stadsarchief.amsterdam.nl/archieven/archiefbank/inventarissen/index.nl.html

Archief van de Burgemeesters, Poorterboeken

Archief Burgerweeshuis

Des Boedelskamer (Desolate Boedelskamer)

Familiearchief Backer

Groot Memoriaal.

Weeskamer

Gildearchief

Rechterlijk Archief (RA)

 

Printed Primary Sources:

Bredius, A. Künstler- Inventare; Urkunden zur Geschichte der Holländischen kunst des XVIten, XVIIten und XVIIIten Jahrhunderts. 8 vols., The Hague, 1915–22.

Dillen, J. G. van. Bronnen tot de geschiedenis van het bedrijfsleven en gildewezen van Amsterdam. 3 vols. The Hague, 1929–74.

Hofstede de Groot, Cornelis. Die Urkunden über Rembrandt (1575–1721).The Hague: M. Nijhoff, 1906.

Noordkerk, H. Handvestenofte Privilegien ende Octroyen: Mitsgaders Willekeuren, Costuimen, Ordonnantien en Handelingen der stad Amstelredam:Door Last Van De Edele Groot-Achtbaare Heeren Burgermeesteren en Regeerders Van Dezelve Stad Tot Den Eersten February 1747 Vervolgt, Met Verfcheide Stukken Vermeerdert Mitsgaders in Eene Andere Fchikking Gebragt; En Met De Nodige Registers Voorzien. Eerst-[derde] Stuk. 5 vols. Amstelredam: H. van Waesberge, S. en P. Schouten, 1748–78.

Obreen, Frederik D. O. “Het Sint Lucasgild te Amsterdam.” In Archief voor Nederlandsche Kunstgeschiedenis, 3: 89–196. (7 vols.) Rotterdam, 1877–90.

 

Secondary Sources:

Backer, J. F. “Les tracas judiciaires de Rembrandt.” Gazette des Beaux-Arts 66 (1924): 38–39.

Bakker, P. “Crisis? Welke crisis? Kanttekeningen bij het economisch verval van de schilderkunst in Leiden na 1660.” De Zeventiende Eeuw 27, no. 2 (2011): 232–69.

Bemmelen, J. F. van. “Identificatie van familie-portretten.” Jaarboek Amstelodamum 26 (1929): 59–78.

––––. “Het album De Moor.” Maandblad De Nederlandsche (1927): cols. 65–73.

Bille, Clara. De tempel der kunst of het kabinet van Braamcamp. Amsterdam: de Bussy, 1961.

Blankert, A. Kunst als regeringszaak. Exh. cat. Amsterdam: Royal Palace, 1975.

Briels, J. Vlaamse schilders en de dageraad van Hollands Gouden Eeuw. Antwerp, 1997.

Bredius, A. “Rembrantiana.” Oud Holland 28 (1910): 193–204.

Crenshaw, Paul. Rembrandt’s Bankruptcy. Cambridge: Cambridge University Press, 2006.

Dawn of the Golden Age: Northern Netherlandish Art 1580–1620. Exh. cat. Edited by G. Luijten et al. Amsterdam: Rijksmuseum, 1993.

Dudok van Heel, S. A. C. “De Kunstboeken van Adriaen Hendricx de Wees.” Maandblad Amstelodamum 66 (1979): 43–44.

––––. “Jan Pietersz Zomer (1641–1724), makelaar in schilderijen (1690–1724).” Jaarboek Amstelodamum 69 (1977): 89–106.

––––. “De schilder Claes Moyaert en zijn familie.” Jaarboek Amstelodamum 68 (1976): 39–40.

––––.“Als Justus van Maurik dit eens had geweten: Zes eeuwen geschiedenis van Damrak nr. 49, deel 2.” Jaarboek Amstelodamum 80 (1988): 26–34.

Eeghen, I. H. van. De Amsterdamse boekhandel 1680-1725. Amsterdam: Scheltema & Holkema, 1960.

––––. “Het Amsterdamse Sint Lucasgilde in de 17de Eeuw.” Jaarboek van het Genootschap Amstelodamum 61 (1969): 65–102.

––––. “Schilders of Sint Lucasgilde.” In Inventarissen der archieven van de gilden en van het brouwerscollege, 103–8. Archief der Gemeente Amsterdam, 1951.

––––. “Uitdraagsters ‘tzij man of vrouw.” Maandblad Amstelodamum (August-September 1969): 102–10.

––––. De gilden: Theorie en praktijk. Bussum: C. A. J. van Dishoeck, 1974.

––––. “Het boek- en konstverkopers-, nevens boek-, kaart- en plaatdrukkers- en boekbindersgilde,” in Van Eeghen, De gilden (see above), 100–30.

“Een belangrijke ontdekking.” Architectura 21 (1913): 339–40.

Ekkart, R., and E. Ornstein-van Slooten. Oog in Oog met de modellen van Rembrandts portret-etsen/Face to Face with the Sitters for Rembrandt’s Etched Portraits. Exh cat. Amsterdam: Museum het Rembrandthuis, 1987.

Elias, Johan E. De Vroedschap van Amsterdam. 2 vols. Haarlem: Loosjes, 1903/5.

Floerke, H. Studien zur Niederländischen Kunst- und Kulturgeschichte: Die Formen des Kunsthandels, das Atelier und die Sammler in den Niederlanden vom 15–18 Jahrhundert. Munich: G. Müller, 1905.

Fremantle, Katharine. “Cornelis Brise and the Festoon of Peace.” Oud Holland69 (1954): 222–28.

Gedrukt to Amsterdam: Amsterdamse prentmaker en –uitgevers in de gouden eeuw. Exh. cat. Edited by E. Kolfin and J. Van der Veen. Amsterdam: Museum het Rembrandthuis, 2011.

Hillegers, J., and L. Jaeger. “Salomon Saverij, een plaatsnijder en zijn vrienden.” In Gedrukt to Amsterdam (see above), 120–63.

Jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie en het Iconographisch Bureau7 (1953): 15–81.

Kleerkooper, M. M., and W. P. Van Stockum Jr. De Boekhandel te Amsterdamvoornamelijk in de 17e eeuw,. 2 vols. The Hague: M. Nijhoff: 1914–16.

Kolfin, E. “Amsterdam, stad van prenten: Amsterdamse prentuitgevers in de 17de eeuw.” In Gedrukt to Amsterdam (see above), 10–57.

Lugt, Frits. Les marques de collections de dessins et d’estampes. Amsterdam, 1921.

Oldewelt, W. F. H. “Rembrandt’ etsen ‘de oude’ en ‘de jonge Haringh.” Jaarboek Amstelodamum 27 (1930): 175–78.

––––. “Het St. Lucasgilde.” In Oldewelt, Amsterdamsche Archiefvonsten,84–91. Amsterdam, 1942.

––––. “Een beroepstellung uit den jare 1688.” In Odewelt, Amsterdamsche Archiefvonsten, 172–76.Amsterdam, 1942.

Peltzer, A. von. Joachim von Sandrarts Academie der Bau-, Bild- und Mahlerey-Künste von 1675: Leben der berühmten Maler, Bildhauer und Baumeister. Munich, 1925.

Roever, N. de. “Pieter Aertsz, gezegd lange Pier, vermaard schilder.” Oud Holland7 (1889): 1-38.

Scheltema, Pieter. Rembrand: Redevoering over het leven en de verdiensten van Rembrand van Rijnmet eene menigte geschiedkundige bijlagen meerendeels uit echte bronnen geput. Amsterdam: P.N. Van Kampen, 1853.

––––. “Schilders die te Amsterdam poorters zijn geworden, tusschen de jaren 1584 en 1605.” In Obreen, Archief voor Nederlandsche Kunstgeschiedenis (see above), 2:272–75.

––––. “Namen der schilders, die in de tweede helft der zeventiende eeuw te Amsterdam poorters zijn geweest.” Aemstel’s Oudheid 4 (1861): 59–70.

Sluijter, Eric Jan, “On Brabant Rubbish, Economic Competition, Artistic Rivalry, and the Growth of the Market for Paintings in the First Decades of the Seventeenth Century.” Journal of Historians of Netherlandish Art 1, no. 2 (2009) https://jhna.org/index.php/past-issues/volume-1-issue-2/109-on-brabant-rubbish

Strauss, Walter L., and Marjon van der Meulen, with the assistance of S. A. C. Dudok van Heel and P. J. M. de Baar. The Rembrandt Documents. New York: Abaris Books, 1979.

Unger, J. H. W. “Vondeliana II, Vondel’s Handschriften.” Oud Holland 2 (1884): 111-134.

Van der Veen, J. “Danckerts en zonen. Prentuitgevers, plaatsnijders en kunstverkopers te Amsterdam, ca. 1625–1700.” in Gedrukt to Amsterdam (see above), 58–119.

White, Christopher, with assistance from J. M. Komter and H. F. Wijnman. Rembrandt. The Hague, 1964.

List of Illustrations

Guild Funeral Medallion of Rembrandt (recto), 1634, Rembrandt House Museum, Amsterdam
Fig. 1a Guild Funeral Medallion of Rembrandt (recto), 1634, diameter 28 mm. Rembrandt House Museum, Amsterdam. [side-by-side viewer]
Guild Funeral Medallion of Rembrandt (verso), 1634, Rembrandt House Museum, Amsterdam
Fig. 1b Guild Funeral Medallion of Rembrandt (verso), 1634, diameter 28 mm. Rembrandt House Museum, Amsterdam. [side-by-side viewer]
J. C. van Royen (after an unknown portrait),  Portrait of Thomas Haringh, Ikonographisch Bureau, Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie, The Hague
Fig. 2 J. C. van Royen (after an unknown portrait), Portrait of Thomas Haringh, from the De Moor Family Album (Legaat van Beresteyn). Ikonographisch Bureau, Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie The Hague, inv. no. 203166 (Photo: Collection Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie, The Hague). [side-by-side viewer]
Rembrandt,  Thomas Haringh (“The Old Haringh”), ca. 1655,
Fig. 3 Rembrandt, Thomas Haringh (“The Old Haringh”), ca. 1655, drypoint and burin, 195 x 150 mm. (B.274) [side-by-side viewer]
Handbill for the Auction of Rembrandt’s Graph, British Museum, London
Fig. 4 Handbill for the Auction of Rembrandt’s Graphic Art Collection, December 20, 1658. British Museum, London. [side-by-side viewer]
Rembrandt,  Sketch of Raphael’s Portrait of Baldassare Cas, 1639, Graphische Sammlung Albertina, Vienna
Fig. 5 Rembrandt, Sketch of Raphael’s Portrait of Baldassare Castiglione (recording its sale from Lucas van Uffelen’s collection, April 9, 1639), 1639, pen and brush in brown, white body color, 163 x 207 mm. Graphische Sammlung Albertina, Vienna, inv. no.8859. [side-by-side viewer]
Rembrandt,  Pieter Haringh (“The Young Haringh”), 1655,
Fig. 6 Rembrandt, Pieter Haringh (“The Young Haringh”), 1655, drypoint and burin, 195 x 146 mm.(B. 275) [side-by-side viewer]
Rembrandt,  Clement de Jonghe, 1651,
Fig. 7 Rembrandt, Clement de Jonghe, 1651, etching, 207 x 161 mm. (B. 272) [side-by-side viewer]

Footnotes

  1. 1. I. H. van Eeghen, “Schilders of Sint Lucasgilde,” in Inventarissen der archieven van de gilden en van het brouwerscollege (Archief der Gemeente Amsterdam, 1951),103–8.

  2. 2. For Herman Noordkerk, see the entry in the Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek: http://www.dbnl.org/tekst/molh003nieu10_01/molh003nieu10_01_0938.php.

  3. 3. Frederik D. O. Obreen, “Het Sint Lucasgild te Amsterdam,” in Archief voor Nederlandsche Kunstgeschiedenis (Rotterdam, 1877–90), 3:89–196; H. Noordkerk, Handvestenofte Privilegien ende Octroyen: Mitsgaders Willekeuren, Costuimen, Ordonnantien en Handelingen der stad Amstelredam, 5 vols. (Amsterdam: H. van Waesberge, S. en P. Schouten, 1748–78); J. G. van Dillen, Bronnen tot de geschiedenis van het bedrijfsleven en gildewezen van Amsterdam, 3 vols. (The Hague 1929–74).

  4. 4. This gives the guild ordinance of 20.7.1573, with bij art. 1 ampl 14.1.1624, bij art. 3 ampl. 27.1.1617, bij art. 4, 6, 8, 9 ampl. 16.9.1626, bij art. 18 ampl 15.8.1579, ordinance 10.11.1608, ordinance 10.10.1613, and finally the ordinance of 24.5.1619, with a renewal of 24.3.1623 against the sale of songs on the street and in public places.

  5. 5. I. H. van Eeghen, De gilden: Theorie en praktijk (Bussum: C.A. J. van Dishoeck, 1974).

  6. 6. P. Scheltema, “Schilders die te Amsterdam poorters zijn geworden, tusschen de jaren 1584 en 1605,” in Frederik D. O. Obreen, Archief voor Nederlandsche Kunstgeschiedenis (Rotterdam, 1877–90), 2:272; P. Scheltema,Rembrand: Redevoering over het leven en de verdiensten van Rembrand van Rijnmet eene menigte geschiedkundige bijlagen meerendeels uit echte bronnen geput (Amsterdam: P. N. Van Kampen, 1853), 68–71; P. Scheltema, “Namen der schilders, die in de tweede helft der zeventiende eeuw te Amsterdam poorters zijn geweest,” Aemstels Oudheid 4 (1861):59–70.

  7. 7. Van Eeghen disregards the fact that in 1652 huge expectations arose among painters regarding commissions for the new City Hall for which citizenship was obligatory. See, for example, A. Blankert, Kunst als regeringszaak, exh. cat. (Amsterdam: Royal Palace, 1975), 19.

  8. 8. SAA, no. 367.A, Archief Burgerweeshuis, 1.2.3.3., 452B. Compare W. F. H. Oldewelt, “Een beroepstelling uit den jare 1688,” in Amsterdamsche Archiefvondsten (Amsterdam, 1942), 172–76.

  9. 9. W. F. H. Oldewelt, “Het Sint Lucasgilde,” in Oldewelt, Amsterdamsche Archiefvondsten (note 9), 84–91. This paragraph corrects information in the original text.

  10. 10. “Een belangrijke ontdekking,” Architectura 21(1913): 339–40 (conversation with W. K. F. Zwierzina). See also J. F. Backer, “Les tracas judiciaires de Rembrandt,” Gazette des Beaux-Arts 66 (1924): 38–39.

  11. 11. See Walter L. Strauss and Marjon van der Meulen, with the assistance of S. A. C. Dudok van Heel and P. J. M. de Baar, The Rembrandt Documents (New York: Abaris Books, 1979), 113–14 (1634/10).

  12. 12. For a recent survey on kladschilders in Leiden, see P. Bakker, “Crisis? Welke crisis? Kanttekeningen bij het economisch verval van de schilderkunst in Leiden na 1660,” De Zeventiende Eeuw 27, no. 2 (2011): 232–69.

  13. 13. Katherine Fremantle, “Cornelis Brise and the Festoon of Peace,” Oud Holland 69 (1954): 222–28.

  14. 14. A. von Peltzer, Joachim von Sandrarts Academie der Bau-, Bild- und Mahlerey-Künste von 1675: Leben der berühmten Maler, Bildhauer und Baumeister(Munich, 1925), 203.

  15. 15. Van Dillen,Bronnen tot de geschiedenis(note 4), 2:254 (Not. Van Banchem). 

  16. 16. Van Dillen, Bronnen tot de geschiedenis, 2:1356 (Not. Laurens Lambeti).

  17. 17. For the period 1614–59, a total of ten fine painters are known to have functioned as overseers. Four of them held the function more often than the others: Cornelis van der Voort (twice), Nicolaes Elias Pickenoy (twice), David Colijns (four times), and Dirck Pietersz Wittepaert, alias Bontepaert (twice). For the period 1614–15: Cornelis van der Voort (I. H. van Eeghen, “Het Amsterdamse Sint Lucassgilde in de 17de eeuw” [see note 1], 70). For 1616–17: Jan Tengnagel (M. J. Bok in Dawn of the Golden Age: Northern Netherlandish Art 1580–1620, exh. cat., edited by G. Luijten et al. [Rijksmuseum, Amsterdam, 1993], 318); 1619: Cornelis van der Voort (J. Briels, Vlaamse schilders en de dageraad van Hollands Gouden Eeuw [Antwerp, 1997], 402). For 1628–29: David Colijns, Nicolaes Eliasz Pickenoy (N. de Roever, “Pieter Aertsz, gezegd lange Pier, vermaard schilder,” Oud Holland7 [1889]: 19; Van Eeghen, “Het Amsterdamse Sint Lucasgilde” [note 1], 70–71, Briels 1997, 368). For 1630–31: Isaac van Conincxloo (Van Dillen, Bronnen tot de deschiedenis (note 4), vol. 2 [1933], no. 1356), Dirck Pietersz. Wittepaert (alias Bontepaert) (Van Eeghen, ”Het Amsterdamse,” 71). For 1634: François Venant (Briels 1997, 394). For 1634–35: David Colijns, Nicolaes Eliasz Pickenoy (A. Bredius, Künstler- Inventare; Urkunden zur Geschichte der Holländischen kunst des XVIten, XVIIten und XVIIIten Jahrhunderts [The Hague, 1915–22], 4:1230; Briels 1997, 368). For 1636–37: Dirck Pietersz. Wittepaert (alias Bontepaert), Gilles d’ Hondecoeter (Van Eeghen, “Het Amsterdamse,” 71). For 1644–45: David Colijns, Jan de Kaersgieter (A. Bredius, “Rembrantiana,” Oud Holland 28 [1910]: 9). For 1654–55: David Colijns (Briels 1997, 314); 1658–59: Dirck Santvoort (zoon van Bontepaert) (Van Eeghen, “Het Amsterdamse,” 71).

  18. 18. SAA, no. 5061; Rechterlijk Archief, 686, p. 34. This request must date from between 1687 and 1701, in which year the ordinance of February 9 shows said objections to have been removed. The direct cause of this regulation was not given in the request, for on the back there is noted “nihil.”

  19. 19. Van Eeghen stated in her original text thatAbraham Gerritsz was perhaps identifiable with the glazer of the same name, who married in 1615. However, it seems unlikely that a glazer, who should be a member of the guild, would act as their servant.

  20. 20. According to the daily Notulen of the burgomasters, 1668–71, Toonhuysen was on 19.2.1670 “gedeporteert over sijn quaet comportement met drincken, te ontfangen en niet wederom te geven van andermans gelt etc.” On 25.2.1670, the successor in this office was chosen by burgomaster Pancras.

  21. 21. See J. E. Elias, De Vroedschap van Amsterdam (Haarlem: Loosjes, 1903/5), 1:463.

  22. 22. In order to avoid too many endnotes, let me list the following sources, which can mainly be found in the Groot Memoriaal [the following text has been reprinted exactly as it appears in the original Dutch]. [See SAA, no. 5032, Groot Memoriaal]I 321: 30.10.1544; II 52: 29.5.1554 (ord. secr.); II 148vo en 180vo (borgtocht boden); II 266 (instr. boden 1617 met borgtochten); II 271 vo: (instr. concierge 1617); III 18 (accord secr. en boden 1645); III 54, 57 en 61vo (instr. boden 1627 met borgtochten); III 189 (1638 verk. O.I.Compagnie en 1639 verk. van Uffelen); III 205vo.(instr. eerste bode 1640);.III 244 (accord secr. en bode 1645); III 264 (borgtocht bode); III 270vo (verbod rijffelrijen 1648); IV 25vo (rekwest afsl. Nieuwe Brug 1654); IV 77vo, 109vo en 141vo (borgtochten boden); IV 145vo (rekwest Renialme 1657); IV 154vo en 177 (kwestie tussen afsl. over de koopmanschappen 1658); V 14 (ben. adjunct concierge 1660); v 82 (borgtocht bode); VI 35vo en 143 (verrekening afsl. Nieuwe Brug (1671); VI 35vo en 256 (borgtocht boden); VII 107 vo (kwestie betr. afslaan van granen 1629 etc.). Daarnaast o.a. nog Keurboek [SAA, no. 5020] E 155 (berk. inboedels), Keurboek K 177 en 177vo (betr. afslagers Nieuwe Brug 1632-1657) en M 53vo (1/2% op verk. van koopmanschappen ter wille van stadsnoden 1649). Port Weeskamer met stukken betr. boden, o.a. instr. van 3.7.1636, en vooral de port. Noordkerk Arch. Slingelandt (Alg. Rijksarchief) no. 410.

  23. 23. J. F. van Bemmelen, “Indentificatie van familie-portretten,” Jaarboek Amstelodamum 26(1929): 59–78; W. F. H. Oldewelt, “Rembrandt’ etsen ‘de oude’ en ‘de jonge Haringh,’ Jaarboek Amstelodamum 27 (1930): 175–78; SAA, no. 5039,Thes. Ord., 465, 16 and 466, 12 and 26.

  24. 24. The portrait was made by Miss J. C. van Royen after an unknown portrait. See J. F. van Bemmelen, “Het album De Moor,” Maandblad De Nederlandsche (1927): cols. 65–73. The Haringh portrait is illustrated in that article (col. 69, no. 20) as one of forty-six drawings after family portraits. Jhr. Mr. Dr. E. A. van Beresteyn bequeathed genealogical material to the Dutch state; see Jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie en het Iconographisch Bureau 7 (1953): 15–81, fig. on p. 77: “MOOR, de. Album de Moor. Portretten en wapens.” See also R. Ekkart and E. Ornstein-van Slooten, Oog in Oog met de modellen van Rembrandts portret-etsen/Face to Face with the Sitters for Rembrandt’s Etched Portraits (Amsterdam, Museum het Rembrandthuis, 1987), cat. 46. Haringh was related to the van der Hagen/de Moor family through his wife.

  25. 25. SAA, no. 5072, Commisaren Desolate Boedelskamer, C 5, 170, 223, 225, 234, and 254.

  26. 26. For Adriaen Hendricksz de Wees, see S. A. C. Dudok van Heel, “De Kunstboeken van Adriaen Hendricx de Wees,” Maandblad Amstelodamum 66 (1979): 43–44.

  27. 27. For Jan Pietersz Somer, see S. A. C. Dudok van Heel, “Jan Pietersz Zomer (1641–1724), makelaar in schilderijen (1690–1724),” Jaarboek Amstelodamum 69 (1977): 89–106.

  28. 28. F. Lugt, Les marques de collections de dessins et d’estampes (Amsterdam, 1921), 272–77, with details about this agent. More details can be found on the agent Thomas Wachtels, who occupied himself with art, among other things, in Clara Bille, De tempel der kunst of het cabinet van Braamcamp (Amsterdam: d Bussy,1961). 

  29. 29. Cornelis Hofstede de Groot, Die Urkunden über Rembrandt(1575–-1721)(The Hague: M. Nijhoff, 1906), no. 183.

  30. 30. For Jan de Blocq, see S. A. C. Dudok van Heel, “De schilder Claes Moyaert en zijn familie,” Jaarboek Amstelodamum 68 (1976):. 39–40.

  31. 31. SAA, no. 573, Weeskamer, 2.10.2.6, bundle 934.

  32. 32. I. H.van Eeghen, “Uitdraagsters ‘tzij man of vrouw,” Maandblad Amstelodamum (August-September 1969): 102–10.

  33. 33. Compare, for example, art. 11 in an ordinance of October 29, 1686, concerning sales of manufactured goods, where a “boedel of cargazoen” is mentioned (Noordkerk, Handvesten [note 2], 2:513). Whether Sandrart’s own sales of paintings and prints upon his departure from Amsterdam around 1642, which brought him around 19.000 guilders, were charged 1 percent or 5 percent was apparently not clear (Peltzer, Joachim van Sandrarts [note 15], 417).

  34. 34. Van Eeghen, “Uitdraagsters” (note 33).

  35. 35. For more recent commentary, see Ekkart and Ornstein-van Slooten, Oog inOog(note 25), cats. 45–49. The authors have no doubt about the identification of “young Haringh” as Pieter, the delegate of the Orphan Chamber.

  36. 36. For more recent scholarship on Rembrandt’s bankruptcy, see P. Crenshaw, Rembrandt’s Bankruptcy (Cambridge: Cambridge University Press, 2006).

  37. 37. Advertisement, Haerlemsche Courant, 20.12.1670, sale of works on paper, according to handbills (bijletten) to begin on  December 19 (Unger, J.H.W., “Vondeliana II, Vondel’s Handschriften,”Oud Holland2 [1884]: 114n)

  38. 38. Noordkerk, Handvesten (note 2).

  39. 39. M. M. KleerkooperandW. P. van Stockum, De boekhandel te Amsterdam voornamelijk in de 17de eeuw, 2 vols. (The Hague: M. Nijhoff, 1914–16), 1:99–100.

  40. 40. [Text reproduced exactly from the original Dutch] Gerrit Jacobsz Haringh erfhuizen: 1.3.1607 Gillis van Conincksloo, 13.6.1608 idem, 26.5.1609 N.N., 14.3.1611 Barchman Claesz, 20.3.1612 Crispiaen Colijns, 28.8.1612 Claes Rauwert, 30.10.1613 Samuel Godijn, 8.11.1613 Anthonic Boomhoff, 7.4.1614 Cornelis van der Voort, 21.4.1614 Lieven Heylinc,zonder datum (voorin) Jacque Kina, 24.4.1617 Marritje Walichs, 27.4.1617 Andries de Graeuw,31.5.1617 Barent Gerritsz, 10.3.1616 (achterin) Jan Martsz Smul, 9.4.1620 Anthony van Zurick,24.8.1621 Abraham en Victoria Vinx, 13.7.1623 dr. Goswynus van der Hal en Hendrickgen Hendricx,zijn vrouw, 20.3.1625 Jacob Claesen van Hoorn en Weyntgen van Neck, 19.4.1625 Barbara Jacobs,13.5.1625 Cornelis van der Voort, 30.8.1625 Cornelis van der Voort, met als toevoeging enkele van Pieter van der Voort, 29.1.1626 Govert Boelisz en Lazarus Lazarus, 15.1.1628 Cornelis en Jan Witsz,15.1.1628 ten verzoeke ran Pieter Pietersz schilder van wegc Cornelis Jansz Schoneman, 15.1.1628Mr. Jan Engels.Gerrit Jacobz Haringh willige verkopingen: 30.9.1608 Johanna Artsen en Jaques van der Lamcn, 2.10.1608 Felix van Lun, 29.10.1608 Valerius van der Houven, 23.2.1609 N.N., 24.2.1609 Pieter Loduwijcxs, 20.5.1609 Claas Eewouts, 23.5.1609 Valerius van der Houven, 16.3.1610 Lucas Lus, 15.4.1610 Cornelis van der Voort.

    Jan Dircksz van Beuningen erfhuizen: 16.10.1619 Gerrit de Back, 16.10.1619 Dirck Gerritsz in de Swarte Cater, 6.4.1620 Paulus Bisschop, 15.8.1620 Salomon de schilder, 29.8.1620 Salomon Pietersz, 5.9.1620 idem, 2.4.1621 Dr. Claes Bourgoigne, 13.4.1621 Jan Jansz schilder, 13.5.1621 Marten Hendricx Spiegel, 12.5.1621 Elbert Martsz, 16.9.1622 Salomon Pietersz, Claes Cornelissen en Pieter Claesz de drager, 3.12.1624 Cathelijn Biscops, wed. Pieter Heseman, 15.1.1625 Christoffel van Sichem, 19.3.1625 Hendrick Hoeffslager, 17.7.1625 Jan van Gansepoel, 23.9.1625 Cornelis de Bruyn, 27.9.1625 idem,

    18.10.1625 N. N. kistenmaker, Salomon Hendricx, 20.10.1625 weduwe Dirck van Nes, 22.4.1626 Johannes Paracelsis, 25.4.1626 Anna van der Laen, 15.7.1626 advocaat Schot, 22.9.1626 Pieter Ysacksen. (N.B. de laatste vier vermoedelijk willige verkopingen).

    Daniel Jansz van Beuningen erfhuizen: 22.6.1627 Louis Rotkoert, 7.11.1628 ten verzoeke Jan Braems (crachter: Dit is geen weescamer), 8.11.1628 Lazarus Wateringh en Swaentgen Gerrits, 5.12.1629 Cornelis van den Black, 22.2.1635 Barent van Someren, 26.5.1635 Pieter Janssen van Loo en Cathelijn Ingenraem, 10.7.1635 Hans Wijnantsz, 7.7.1636 Michiel Kuypers, 18.8.1636 Arent Jansa en Annetje Harmans verkoping lijsten, 9.3.1637 Jan Basse, 7.4.1637 Pieter le Febvre, 10.9.1637 Nicolaas Bas, 30.9.1637 Jan van Maerlen en Maria van Geels, 27.10.1637 idem, 9.2.1638 Gommert Spranger.

  41. 41. SAA, no. 5032, Groot Memoriaal III 258.

  42. 42. [Text reproduced exactly from the original Dutch] Gerrit Jansz Block: 3.4.1603 Claes Pietersz schoolmaster (met los vel met opgaaf van boeken).Gerrit Jacobsz Haringh erfhuizen: 26.11.1605 Elbert Boelisz., 15.7.1606 Willem Nes boekdrukker, 27.2.1608 Isaack Verbeeck, 27.1.1609 Joost van Loo schoolmeester en Sara van Loo, zijn vrouw, 7.3.1613 Gerrit Henricksz Breugel (boeken en letters), 12.3.1613 Barent Adriaensen, 22.9.1616 Joris Gerits Nachtegael (boeken en letters), 28.9.1616 Johannes Cramerius.Gerrit Jacobsz Haringhwillige verkopingen: 11.10.1608 N.N. in the Schoolsteegje (boeken en letters), 9.4.1609 Esaias van Someren (boeken en papier), Michiel Colijn and Sacharias Heyns, 3.4.1610 Willem Jansz Buys, 17.4.1610 Grietje Pieters (boeken, bijbels, letters en papier).

    Jan Dircxsz van Beuningen erfhuizen: 24.1.1618 Pieter Rutten, 2.2.1618 Jan Gerritsz boek verkoper op de Dam in de kas, 18.3.1625 Arnoldus Magistri Glaseri, 18.2.1626 Antony Smijters schoolmeester, 19.2.1626 Hugo Petit and Jan Thiel.

    Daniel Jansz van Beuningen erfhuizen: 26.4.1627 Melchior Bouwer, secretaris dezer stad, 4.12.1629 Ds Petrus Pulleus en Aeltje Emmes, 7.4.1637 Pieter le Febvre, 15.3.1638 Michiel Colijn.

  43. 43. I. H. van Eeghen, De Amsterdamse boekhandel 1680–1725 (Amsterdam: Scheltema & Holkema, 1960), 4:268–69.

  44. 44. For Hendrick Lourisz, see S. A. C. Dudok van Heel, “Als Justus van Maurik dit eens had geweten: Zes eeuwen geschiedenis van Damrak nr. 49, deel 2,” Jaarboek Amstelodamum 80 (1988): 26–34.

  45. 45. SAA, no. 5032, Groot Memoriaal IV 154vo and v, before 157vo.

  46. 46. H. Floerke, Studien zur Niederländischen Kunst- und Kulturgeschichte: Die Formen des Kunsthandels, das Atelier und die Sammler in den Niederlanden vom 15–18 Jahrhundert (Munich: G. Müller, 1905). See also Eric Jan Sluijter, “On Brabant Rubbish, Economic Competition, Artistic Rivalry, and the Growth of the Market for Paintings in the First Decades of the Seventeenth Century,” Journal of Historians of Netherlandish Art 1, no. 2 (2009) https://jhna.org/index.php/past-issues/volume-1-issue-2/109-on-brabant-rubbish

  47. 47. Bredius, Künstler- Inventare (note 18), vol. 6 (1919): 2174.

  48. 48. SAA, Familiearchief Backer, no. 454.

  49. 49. SAA, no. 366, Gildenarchief, 4.2, no. 80, present at the library of the association for the advancement of the interests of the book trade. Some of these requests are — in rather incomplete form — also mentioned by Kleerkooper and van Stockum, Boekhandel (note 40) in their discussion of the booksellers involved.

  50. 50. RA 729 (Besogneboek)

  51. 51. SAA, Familiearchief Backer, Tracas judiciaires, 38–39.

  52. 52. Christopher White, with assistance from J. M. Komter and H. F. Wijnman,Rembrandt (The Hague, 1964).

  53. 53. SAA, no. 5032, Groot Memoriaal IV 23vo.

  54. 54. SAA, no. 366, Gildenarchief, 4.1, 56, p. 12 etc., present at the library of the association for the advancement of the interests of the book trade. The names of those listed on February 15, 1664, are as follows: Jan Bruinen, Salomon Savery, David Tartas, Judick Dircks, Jacob de Mey, Johannis Baucquius (or Berucquius), Vrederick de Wit, Huigh Allart, Justus Danckerts, Nicolaas Visscher, Klement de Jonghe, Jan Kralinghe, Mathias Wynekes, Jan Robbertsz, Alexander Jansz, Jan de Vries, Geestevelt, Jan Jansz Ratelbant, Herman Gerritsz, Antoni Dircksz, Christoffel Conradus, Thymon Houthaack, Abraham Latham, Willem Schijf, and Rolof Labato.

  55. 55. For a recent general survey on printsellers, see E. Kolfin, “Amsterdam, stad van prenten. Amsterdamse prentuitgevers in de 17de eeuw,” in Gedrukt to Amsterdam: Amsterdamse prentmaker en –uitgevers in de gouden eeuw, exh. cat., edited by E. Kolfin and J. Van der Veen (Amsterdam: Museum het Rembrandthuis, 2011), 10–57; on the Danckerts family, see J. Van der Veen, “Danckerts en zonen. Prentuitgevers, plaatsnijders en kunstverkopers te Amsterdam, ca. 1625–1700,” in Gedrukt to Amsterdam, 58–119; on Salomon Saverij, see J. Hillegers and L. Jaeger, “Salomon Saverij, een plaatsnijder en zijn vrienden,” in Gedrukt to Amsterdam,, 120–63.

  56. 56. The bill of March 27, 1680, by notary J. Backer gives some details. On March 12, 1679, Johannes Wijmer, the servant of Saint Luke’s Guild, received as salary 15 guilders; the sale was thus between February 11, the day the inventory was made up by the notary Backer, and March 12, and it must have covered ten days. On June 14, the auctioneer De Blocq paid out for sold copper plates, etc. 15.000 guilders and on October 25, 1679, 2138 guilders. It appears from a deed of April 23, 1667, by notary A. van de Ven, concerning the estate sale of Danckert Danckerts (and of course with the booksellers’ guild servant attending), that the same auctioneer was apparently disputing with De Jonghe over the contents of a sale of woodcuts and copper plates by Scamozzi, so that the auctioneer finally had them assigned to another bidder.

  57. 57. Kleerkooper and van Stockum, Boekhandel (note 40), 1: 4.

  58. 58. Kleerkooper and van Stockum, Boekhandel (note 40), 2:911–14.

  59. 59. For the history of the Guild of Saint Luke and the art trade in the eighteenth century, see the publications of Oldewelt, “Sint Lucasgilde” (note 10), and Bille,De tempel der kunst (note 29); for the history of the booksellers’ guild in the seventeenth and eighteenth centuries, see Van Eeghen,“Het boek- en konstverkopers-, nevens boek-, kaart- en plaatdrukkers- en boekbindersgilde,” in Van Eeghen, De gilden (note 6), 100–30, where one can find details concerning the engravers, who remained with the Guild of Saint Luke.

Bibliography

Original Publication:

I. H. van Eeghen, “Het Amsterdamse Sint Lucasgilde in de 17de Eeuw,” Jaarboek van het Genootschap Amstelodamum 61 (1969): 65–102, accessible via the Amstelodamum digital archive or in PDF format here.

Archival Sources:

Stadsarchief Amsterdam (SAA) http://stadsarchief.amsterdam.nl/archieven/archiefbank/inventarissen/index.nl.html

Archief van de Burgemeesters, Poorterboeken

Archief Burgerweeshuis

Des Boedelskamer (Desolate Boedelskamer)

Familiearchief Backer

Groot Memoriaal.

Weeskamer

Gildearchief

Rechterlijk Archief (RA)

 

Printed Primary Sources:

Bredius, A. Künstler- Inventare; Urkunden zur Geschichte der Holländischen kunst des XVIten, XVIIten und XVIIIten Jahrhunderts. 8 vols., The Hague, 1915–22.

Dillen, J. G. van. Bronnen tot de geschiedenis van het bedrijfsleven en gildewezen van Amsterdam. 3 vols. The Hague, 1929–74.

Hofstede de Groot, Cornelis. Die Urkunden über Rembrandt (1575–1721).The Hague: M. Nijhoff, 1906.

Noordkerk, H. Handvestenofte Privilegien ende Octroyen: Mitsgaders Willekeuren, Costuimen, Ordonnantien en Handelingen der stad Amstelredam:Door Last Van De Edele Groot-Achtbaare Heeren Burgermeesteren en Regeerders Van Dezelve Stad Tot Den Eersten February 1747 Vervolgt, Met Verfcheide Stukken Vermeerdert Mitsgaders in Eene Andere Fchikking Gebragt; En Met De Nodige Registers Voorzien. Eerst-[derde] Stuk. 5 vols. Amstelredam: H. van Waesberge, S. en P. Schouten, 1748–78.

Obreen, Frederik D. O. “Het Sint Lucasgild te Amsterdam.” In Archief voor Nederlandsche Kunstgeschiedenis, 3: 89–196. (7 vols.) Rotterdam, 1877–90.

 

Secondary Sources:

Backer, J. F. “Les tracas judiciaires de Rembrandt.” Gazette des Beaux-Arts 66 (1924): 38–39.

Bakker, P. “Crisis? Welke crisis? Kanttekeningen bij het economisch verval van de schilderkunst in Leiden na 1660.” De Zeventiende Eeuw 27, no. 2 (2011): 232–69.

Bemmelen, J. F. van. “Identificatie van familie-portretten.” Jaarboek Amstelodamum 26 (1929): 59–78.

––––. “Het album De Moor.” Maandblad De Nederlandsche (1927): cols. 65–73.

Bille, Clara. De tempel der kunst of het kabinet van Braamcamp. Amsterdam: de Bussy, 1961.

Blankert, A. Kunst als regeringszaak. Exh. cat. Amsterdam: Royal Palace, 1975.

Briels, J. Vlaamse schilders en de dageraad van Hollands Gouden Eeuw. Antwerp, 1997.

Bredius, A. “Rembrantiana.” Oud Holland 28 (1910): 193–204.

Crenshaw, Paul. Rembrandt’s Bankruptcy. Cambridge: Cambridge University Press, 2006.

Dawn of the Golden Age: Northern Netherlandish Art 1580–1620. Exh. cat. Edited by G. Luijten et al. Amsterdam: Rijksmuseum, 1993.

Dudok van Heel, S. A. C. “De Kunstboeken van Adriaen Hendricx de Wees.” Maandblad Amstelodamum 66 (1979): 43–44.

––––. “Jan Pietersz Zomer (1641–1724), makelaar in schilderijen (1690–1724).” Jaarboek Amstelodamum 69 (1977): 89–106.

––––. “De schilder Claes Moyaert en zijn familie.” Jaarboek Amstelodamum 68 (1976): 39–40.

––––.“Als Justus van Maurik dit eens had geweten: Zes eeuwen geschiedenis van Damrak nr. 49, deel 2.” Jaarboek Amstelodamum 80 (1988): 26–34.

Eeghen, I. H. van. De Amsterdamse boekhandel 1680-1725. Amsterdam: Scheltema & Holkema, 1960.

––––. “Het Amsterdamse Sint Lucasgilde in de 17de Eeuw.” Jaarboek van het Genootschap Amstelodamum 61 (1969): 65–102.

––––. “Schilders of Sint Lucasgilde.” In Inventarissen der archieven van de gilden en van het brouwerscollege, 103–8. Archief der Gemeente Amsterdam, 1951.

––––. “Uitdraagsters ‘tzij man of vrouw.” Maandblad Amstelodamum (August-September 1969): 102–10.

––––. De gilden: Theorie en praktijk. Bussum: C. A. J. van Dishoeck, 1974.

––––. “Het boek- en konstverkopers-, nevens boek-, kaart- en plaatdrukkers- en boekbindersgilde,” in Van Eeghen, De gilden (see above), 100–30.

“Een belangrijke ontdekking.” Architectura 21 (1913): 339–40.

Ekkart, R., and E. Ornstein-van Slooten. Oog in Oog met de modellen van Rembrandts portret-etsen/Face to Face with the Sitters for Rembrandt’s Etched Portraits. Exh cat. Amsterdam: Museum het Rembrandthuis, 1987.

Elias, Johan E. De Vroedschap van Amsterdam. 2 vols. Haarlem: Loosjes, 1903/5.

Floerke, H. Studien zur Niederländischen Kunst- und Kulturgeschichte: Die Formen des Kunsthandels, das Atelier und die Sammler in den Niederlanden vom 15–18 Jahrhundert. Munich: G. Müller, 1905.

Fremantle, Katharine. “Cornelis Brise and the Festoon of Peace.” Oud Holland69 (1954): 222–28.

Gedrukt to Amsterdam: Amsterdamse prentmaker en –uitgevers in de gouden eeuw. Exh. cat. Edited by E. Kolfin and J. Van der Veen. Amsterdam: Museum het Rembrandthuis, 2011.

Hillegers, J., and L. Jaeger. “Salomon Saverij, een plaatsnijder en zijn vrienden.” In Gedrukt to Amsterdam (see above), 120–63.

Jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie en het Iconographisch Bureau7 (1953): 15–81.

Kleerkooper, M. M., and W. P. Van Stockum Jr. De Boekhandel te Amsterdamvoornamelijk in de 17e eeuw,. 2 vols. The Hague: M. Nijhoff: 1914–16.

Kolfin, E. “Amsterdam, stad van prenten: Amsterdamse prentuitgevers in de 17de eeuw.” In Gedrukt to Amsterdam (see above), 10–57.

Lugt, Frits. Les marques de collections de dessins et d’estampes. Amsterdam, 1921.

Oldewelt, W. F. H. “Rembrandt’ etsen ‘de oude’ en ‘de jonge Haringh.” Jaarboek Amstelodamum 27 (1930): 175–78.

––––. “Het St. Lucasgilde.” In Oldewelt, Amsterdamsche Archiefvonsten,84–91. Amsterdam, 1942.

––––. “Een beroepstellung uit den jare 1688.” In Odewelt, Amsterdamsche Archiefvonsten, 172–76.Amsterdam, 1942.

Peltzer, A. von. Joachim von Sandrarts Academie der Bau-, Bild- und Mahlerey-Künste von 1675: Leben der berühmten Maler, Bildhauer und Baumeister. Munich, 1925.

Roever, N. de. “Pieter Aertsz, gezegd lange Pier, vermaard schilder.” Oud Holland7 (1889): 1-38.

Scheltema, Pieter. Rembrand: Redevoering over het leven en de verdiensten van Rembrand van Rijnmet eene menigte geschiedkundige bijlagen meerendeels uit echte bronnen geput. Amsterdam: P.N. Van Kampen, 1853.

––––. “Schilders die te Amsterdam poorters zijn geworden, tusschen de jaren 1584 en 1605.” In Obreen, Archief voor Nederlandsche Kunstgeschiedenis (see above), 2:272–75.

––––. “Namen der schilders, die in de tweede helft der zeventiende eeuw te Amsterdam poorters zijn geweest.” Aemstel’s Oudheid 4 (1861): 59–70.

Sluijter, Eric Jan, “On Brabant Rubbish, Economic Competition, Artistic Rivalry, and the Growth of the Market for Paintings in the First Decades of the Seventeenth Century.” Journal of Historians of Netherlandish Art 1, no. 2 (2009) https://jhna.org/index.php/past-issues/volume-1-issue-2/109-on-brabant-rubbish

Strauss, Walter L., and Marjon van der Meulen, with the assistance of S. A. C. Dudok van Heel and P. J. M. de Baar. The Rembrandt Documents. New York: Abaris Books, 1979.

Unger, J. H. W. “Vondeliana II, Vondel’s Handschriften.” Oud Holland 2 (1884): 111-134.

Van der Veen, J. “Danckerts en zonen. Prentuitgevers, plaatsnijders en kunstverkopers te Amsterdam, ca. 1625–1700.” in Gedrukt to Amsterdam (see above), 58–119.

White, Christopher, with assistance from J. M. Komter and H. F. Wijnman. Rembrandt. The Hague, 1964.

Imprint

Review: Peer Review (Double Blind)
DOI: 10.5092/jhna.2012.4.2.4
License:
Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
Recommended Citation:
I. H. van Eeghen, Jasper Hillegers (translator), "The Amsterdam Guild of Saint Luke in the 17th Century," Journal of Historians of Netherlandish Art 4:2 (Summer 2012) DOI: 10.5092/jhna.2012.4.2.4